Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Clase Expositiva: 10 Clase Interactiva: 10 Total: 20
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Ciencias Forenses, Anatomía Patolóxica, Xinecoloxía e Obstetricia e Pediatría
Áreas: Medicina Legal e Forense
Centro Facultade de Enfermaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Os obxectivos que se pretenden acadar inclúen proporcionar ao alumnado os coñecementos legais e éticos esenciais para o exercicio profesional da enfermaría e para a formación en investigación e xestión da enfermaría. Ao remate do curso, comprenderán os límites da profesión e os dereitos dos pacientes, e serán capaces de distinguir e discutir criticamente, no marco do seu exercicio profesional, aquelas situacións que están claramente protexidas pola lei daquelas nas que só consideracións éticas poden guiar as súas accións.
O obxectivo é traballar na resolución de problemas. Esta materia abordarase dun xeito que nos permita resolver situacións que xorden na práctica hospitalaria diaria e nos ámbitos da xestión e a investigación. Para iso, presentaremos diversas situacións desde unha perspectiva diferente á da atención sanitaria, analizando os feitos, individualizándoos e reflexionando sobre o que a lei e a bioética establecen ao respecto, valorando as accións levadas a cabo, establecendo límites de responsabilidade, illando e caracterizando o problema que poida xurdir, tentando de resolvelo.
Tamén preténdese dar un significado ético á conduta profesional en todos os seus aspectos, principalmente a asistencia sanitaria, a xestión e a investigación. Isto require desenvolver unha certa capacidade crítica participando na clase e completando tarefas relacionadas co programa.
- Ética e dereito. Norma xurídica, norma ética
- Os principios da bioética
- Os códigos deontolóxicos das profesións sanitarias
- A obxección de conciencia no ordenamento xurídico.
- Dereitos dos pacientes
- A historia clínica.
- Consentimento informado.
- Protección de datos e confidencialidade.
- Comités de ética. Comités de ética da investigación. A ética asistencial. Comités nacionais de ética.
- Aborto
- Reprodución humana asistida
- Pacientes críticos e terminais. Eutanasia
- Transplantes de órganos
- Investigación: procedementos invasivos en humanos. Principios e requisitos de información e consentimento.
- Infraccións e sancións. Responsabilidade profesional. Responsabilidade patrimonial da administración
Arroyo MP et al. Ética y legislación en Enfermería. Ed. Interamericana Mc Graw-Hill, Madrid, 1997
Beauchamp, TL; Childress J F; Principios de ética biomédica. Masson, Barcelona, 1999
Código Deontológico de la Enfermería Española
Convenio para la Protección de los Derechos Humanos y la Dignidad del Ser Humano con Respecto a las Aplicaciones de la Biología y la Medicina. Consejo de Europa, 1997. Ratificación del Convenio en BOE n. 251 de 20/10/1999
Declaración de Helsinki. http://www.wma.net/s/ethicsunit/helsinki.htm. Asociación Médica Mundial, 2004
Emanuel EJ (ed). Ethical and regulatory aspects of clinical research: Readings and commentary. Johns Hopkins University Press, Baltimore, 2003
Enrique Villanueva Cañadas coord. Gisbert Calabuig Medicina Legal y Toxicología, 8ª ed. Elsevier España, 2024
Gracia D. ; Júdez J. Ética en la práctica clínica. Triacastela. Madrid, 2004
Gracia D. Fundamentos de Bioética. Eudema, Madrid, 1989
Lei 41/2002, estatal
Ley 3/2001, 3/2005, 8/2008 Xunta de Galicia
1.- Coñecemento
-Coñecer os límites da profesión e os dereitos dos pacientes
- Distinguir e discutir criticamente, no marco do seu exercicio profesional, aquelas situacións nas que se exerce unha clara protección xurídica e aquelas nas que só consideracións éticas poden guiar as súas accións.
- Comprender o significado ético da conduta profesional en todos os seus aspectos, principalmente desde a perspectiva asistencial, de xestión e de investigación.
2.- Competencias e habilidades
- Posúe os coñecementos esenciais para o exercicio xurídico e ético da profesión en tódolos ámbitos.
- Comprende os límites da profesión e os dereitos dos pacientes, así como os aspectos esenciais da atención sanitaria, a xestión e a investigación.
- No ámbito das súas actividades, distingue entre situacións nas que a lei rexe claramente as súas accións e aquelas nas que só consideracións éticas deben guiar as súas accións.
- Valora, desde unha perspectiva ética e/ou xurídica, as accións inherentes á súa profesión.
- Aplica correctamente as normas legais máis importantes da súa profesión
1.- Clase maxistral:
Presentación da teoría por parte do profesor coa participación do estudantado
2.- Seminario:
Este é un espazo para a reflexión e/ou afondamento en contidos teóricos.
3.- Traballo individual: Resolución autónoma de problemas. Foros de debate
4.- Traballo en grupo: Resolución de problemas específicos desde unha perspectiva práctica
A asistencia ás clases maxistrais é obrigatoria, co límite de ausencias xustificadas establecido pola Comisión Académica.
1.- Proba final que avalía a adquisición dos coñecementos adquiridos nas sesións teóricas e seminarios (proba escrita e/ou oral): 70%
2. – Avaliación continua: 30%:
2.1 - Traballos: Preparación e/ou presentación de traballos académicos:
- Criterios de avaliación: Escritura e cuestións formais. Probas achegadas.
- Demostración de coñecementos
2.2- Participación en seminarios:
- Criterios de avaliación: Demostración de coñecementos, Participación
1- Actividades presenciais (exposicións, seminarios)
10 h; 100 % de presencialidad.
2. Actividades síncronas non presenciais
6 horas; 0% de presencialidad.
3. Actividades asíncronas non presenciais
8 horas; 0% de presencialidad.
4. Traballo independente do estudante
51 horas; 0% de presencialidad.
As dúbidas xorden fundamentalmente da linguaxe empregada nos aspectos legais. Despois de cada tema, ou temas relacionados, débese traballar sobre os apuntamentos recollidos na clase e formular as dúbidas na clase ou durante as titorías, buscando relacionalas co uso futuro das competencias que preténdense adquirir. Analizar as situacións que experimentan nas actividades hospitalarias cos coñecementos adquiridos durante o curso, procurando observalas desde unha perspectiva diferente á da mera asistencia sanitaria.
Recomendacións para a recuperación:
Haberá un exame semellante á avaliación formal, pero considerarase a posibilidade de reelaborar un tema do programa diferente ao cursado na convocatoria anterior.
Fomentarase a entrega de traballos en formato dixital. Se se solicita algún traballo impreso para a materia, xa sexa individual ou en grupo, teranse en conta as seguintes instrucións:
- Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios exteriores innecesarios.
- Sempre que sexa posible, use grapas en lugar de espirales.
- Impresión a dobre cara con calidade de "aforro de tinta".
- Non empregar páxinas en branco como separadores de capítulos ou partes.
- Evitar os apéndices que non fagan referencia directa aos temas tratados nos traballos.
Para obter máis información, visitar o enlace: https://www.usc.gal/es/usc/institucional/desarrollo-sostenible
De acordo cos criterios de igualdade, pódese obter información na seguinte ligazón:
http://www.usc.es/export/sites/default/gl/servizos/oix/descargas/lingua…
Seguirase a normativa de privacidade e protección de datos persoais dispoñible en https://www.usc.gal/gl/normativa/protecciondatos/index.html.
O uso de teléfonos móbiles na aula está restrinxido ao seu uso como ferramenta de traballo, seguindo as instrucións dadas polo profesor/a. O estudantado é responsable de calquera consecuencia legal e académica que poida derivarse dun uso inadecuado.
Jose Ignacio Muñoz Barus
Coordinador/a- Departamento
- Ciencias Forenses, Anatomía Patolóxica, Xinecoloxía e Obstetricia e Pediatría
- Área
- Medicina Legal e Forense
- Teléfono
- 881812325
- Correo electrónico
- joseignacio.munoz.barus [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Julio Manuel Maside Rodriguez
- Departamento
- Ciencias Forenses, Anatomía Patolóxica, Xinecoloxía e Obstetricia e Pediatría
- Área
- Medicina Legal e Forense
- Teléfono
- 881815411
- Correo electrónico
- xulio.maside [at] usc.gal
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Maria Jesús Tabernero Duque
- Departamento
- Ciencias Forenses, Anatomía Patolóxica, Xinecoloxía e Obstetricia e Pediatría
- Área
- Medicina Legal e Forense
- Teléfono
- 881812451
- Correo electrónico
- mj.tabernero [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2.03 |
| Martes | |||
| 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2.03 |
| Mércores | |||
| 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2.03 |
| 08.01.2026 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3.02 |
| 18.06.2026 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3.02 |