Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Pedagoxía e Didáctica
Áreas: Didáctica e Organización Escolar
Centro Facultade de Ciencias da Educación
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
- Identificar os principais riscos aos que se enfrontan as e os menores en Internet e as necesidades de alfabetización constantes que comportan o TIC e debe abordar o sistema educativo.
- Coñecer as principais tecnoloxías emerxentes e as súas posibles aplicacións na educación Infantil e Primaria.
- Adquirir habilidades e coñecer os principais recursos tecnolóxicos existentes para a posta en marcha de procesos de avaliación formativa e aprendizaxe colaborativa e autónomo apoiados en TIC.
- Analizar exemplos de boas prácticas de uso do TIC en educación Infantil e Primaria e identificar as claves de éxito nas que se fundamentan e as súas posibles aplicacións noutros contextos de Ensino-Aprendizaxe.
- Valorar con criterio técnico os principais programas e recursos institucionais para a integración do TIC dos que dispón o profesorado de Educación Infantil e Primaria en Galicia.
1.- Alfabetización dixital e seguridade das e os menores na rede.
Este primeiro tema abordará as competencias necesarias para facer un uso seguro de Internet e os principais riscos experimentados polas e os menores na rede ofrecendo instrumentos e coñecementos para afrontalos.
2.- Posibilidades educativas das Tecnoloxías emerxentes e novos escenarios formativos na Educación Infantil e Primaria.
Neste tema abordaranse as posibilidades educativas das Tecnoloxías Sociais e doutras xa consolidadas e non abordadas no grao (coma por exemplo a tecnoloxía Cloud Computing, Realidade Aumentada,... ) para pór en marcha propostas máis flexibles, globalizadas, inclusivas e multilinguaxe na Educación Infantil e Primaria.
3.- Deseño de proxectos de innovación educativa mediados por TIC. Exemplos de boas prácticas.
Neste tema presentaranse e analizarán exemplos de boas prácticas de innovación educativa con TIC. Seleccionásense experiencias (derivadas de proxectos europeos e nacionais), programas (etwinning, entre outros) e identificaranse as claves de éxito e posibles aplicacións en educación Infantil e Primaria.
4.- Políticas e recursos institucionais para a integración do TIC na aula e centro educativo.
Finalmente presentaranse e analizarán con criterio académico as políticas e programas de implementación de TIC nacionais e autonómicos así como os principais recursos dispoñibles nos centros educativos galegos.
Básica
-Cabero, J. (2006). Bases pedagógicas del e-learning. Revista de Universidad y Sociedad del Conocimiento 3(1), 1-10.
- Cebreiro López, B., Fernández-Morante, C. y Casal Otero, L. (2019). Tecnologías emergentes y metodologías didácticas: dos ejes básicos para el éxito educativo. En M.A. Santos Rego, A. Valle Arias, y M. Lorenzo Moledo (Eds.), Éxito educativo. Claves de construcción y desarrollo (pp.173-196). Valencia: Tiran Humanidades.
- Fernández Morante, M.C. (2009). Diseño de escenarios educativos en la Web Social. Creación y dinamización de redes y comunidades Virtuales. En Sevillano García, M.L. y Bartolomé Crespo, D. (Dirs.), Competencias para el dominio de las tecnologías y medios de comunicación en ámbitos formativos (pp. 134-143). Madrid: UNED.
Complementaria
-Cabero, J. (2013). La formación virtual en el nuevo entramado 2.0. En J.I Aguaded, y J. Cabero (Coords), Tecnologías y medios para la educación en la e-sociedad (pp.23-51). Madrid: Alianza editorial.
- Cabero, J. y Román, P. (2006). E-actividades: un referente básico para la formación en internet. Sevilla: MAD.
- Castañeda, L. y Adell, J. (Eds.)(2013). Entornos personalizados de aprendizaje: Claves para el ecosistema educativo en red. Alicante: Marfil.
- Cebreiro, B. (2008). Plataformas y recursos para educar en comunidad. En Salinas, J. (Coord.), Innovación educativa y uso de las TIC (pp. 53-65). Sevilla: Universidad Internacional de Andalucía.
- Cobo, C., Moravec, J.W. (2011). Aprendizaje invisible. Hacia una nueva ecología de la educación. Barcelona: Co lecció Transmedia XXI. Laboratori de Mitjans Interactius/Publicacions i Edicions de la Universitat de Barcelona. E-book de acceso gratuito Recuperado (25-5-2013),de http://www.publicacions.ub.edu/ficha.aspx?cod=07458
- Fernández Morante, C., Cebreiro, B. y Fernández de la Iglesia, J.C. (2011). State of the art of ICT integration in European schools educational systems equipment-uses-teacher competences. Madrid: Antígona.
- García-Valcárcel, A. y Tejedor Tejedor, F.J (2018). Valoración del trabajo colaborativo en los procesos de enseñanza-aprendizaje en entornos escolares con alto nivel TIC. Estudios sobre Educación, 34, 155-175.
- García-Valcárcel, A. y Basilotta Gómez-Pablos, V. (2017). Aprendizaje Basado en Proyectos (ABP): evaluación desde la perspectiva de alumnos de Educación Primaria. RIE. Revista de investigación educativa, 35 (1) 113-131.
- Salinas, J. (2013). Enseñanza Flexible y Aprendizaje Abierto, Fundamentos clave de los PLEs. En Castañeda. L. y Adell, J. (Eds.), Entornos Personales de Aprendizaje: Claves para el ecosistema educativo en red (pp. 53-70). Alcoy: Marfil. Recuperado (25-5-2013) de http://digitum.um.es/xmlui/bitstream/10201/30410/1/capitulo3.pdf
- Salinas, J.; Benito Croseti, B. Perez i Garcias, A. y Gisbert, M. (2018). Blended learning, más allá de la clase presencial. RIED: revista iberoamericana de educación a distancia, 21(1), 195-213.
- Salinas, J., Pérez, A. y De Benito, B. (2008). Metodologías centradas en el alumno para el aprendizaje en red. Madrid: Síntesis.
Revistas especializadas y abiertas on line
http://acdc.sav.us.es/pixelbit/
http://edutec.rediris.es/Revelec2/Revelec43/
Competencias Básicas
CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades
G3 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
G4 - Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
G6 - Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
Competencias Transversais
T6 - Capacidade de innovar (creatividade) dentro de contextos educativos escolares e non escolares.
T7 - Comportarse con ética e responsabilidade social e ambiental como docente e/ou investigador.
T9 - Incorporar o TIC no proceso de investigación e a xestión da información, a análise de datos e a difusión e comunicación de resultados.
T10 - Ter capacidade para actualizar os coñecementos, metodoloxías e estratexias na práctica docente.
T12 - Capacidade para comunicarse por oral e por escrito en lingua galega.
Competencias Específicas
E3 - Deseñar, xustificar, organizar e avaliar de forma sistemática propostas interdisciplinares en distintos contextos educativos.
E17 - Seleccionar, adaptar e aplicar materiais e recursos TIC e doutra índole, para mellorar o ensino e aprendizaxe dos diferentes ámbitos disciplinares.
A metodoloxía está deseñada con dous niveis ben diferenciados, pero relacionados estreitamente:
1. SESIÓNS EXPOSITIVAS: Que se desenvolven na aula en gran grupo e están orientadas á presentación, explicación de temas e a análise da documentación básica incluída no dossier da materia. Os procedementos utilizados para traballar os bloques dentro destas sesións serán os seguintes:
- Exposición dos contidos nunha dinámica que permita a relación entre as propostas conceptuais, os avances das investigacións, os problemas da práctica e a reconstrución da experiencia persoal dos alumnos.
- Dossiers bibliográficos: son unha selección de documentos representativos do contido entregados progresivamente que son de obrigada lectura. Serven de complemento e profundización dos contidos expostos nas clases, é dicir, permiten a lectura e estudo individualizado sobre un tema.
- Resolución de casos, análises de experiencias e exemplos de boas prácticas a través de material audiovisual, en rede e multimedia.
As sesiósn de clase expositiva presentan e traballan as competencias e os contidos que empreganse nas sesións interactivas polo que a contiuidad día a día é necesaria para aplicar as aprendizaxes nas actividades prácticas
2. SESIÓNS INTERACTIVAS (PRÁCTICAS DE LABORATORIO): Que se desenvolven en laboratorios especializados e estarán orientadas á execución de actividades prácticas con medios especializados. Estas sesións requiren a participación do alumnado de forma continuada.
Utilizarase unha contorna formativa en rede (Campus virtual) no que estarán dispoñibles os materiais de traballo das sesións, materiais dixitais complementarios e as propostas de traballo e producións do alumnado. Para iso, é necesario ter activo o correo electrónico institucional dá USC (imprescindible ao comezo da materia). Ademáis, empregaráse software especializado e espazos virtuais para a experimentación e deseño de propostas didácticas.
As prácticas da materia materializaranse na realización de actividades nas sesións de laboratorio, das cales planificanse catro prácticas que desenvolveránse en varias fases e terán carácter obrigatorio na avaliación.
A planificación do curso podería implicará algunha práctica en colaboración con profesorado ou profesionais expertos en Tecnoloxía Educativa que aportarán a súa experiencia en innovación educativa.
A USC é unha universidade presencial, polo que a asistencia según a normativa establecese nun mínimo do 80% das sesións de clases obrigatorias. Ademáis nesta materia as sesións interactivas son de tipo prácticas de laboratorio polo que non se aplica a exención de docencia. E para as situacións protexidas da instrución num. 1/2017, da Secretaría Xeral da USC sobre dispensa da asistencia establecerase un plan específico que requerirá o seguimento con continuidade.
Realizarase unha avaliación continua do proceso de aprendizaxe que combinará dous tipos de compoñentes, cada un cun peso específico na cualificación global da materia: calidade das producións derivadas das prácticas obrigatorias e participación nas dinámica de aula (50%) e proba final (50%).
Para obter unha valoración positiva na materia, será preciso cumprir co requisito de asistencia previamente sinalado e ter realizadas e entregadas en prazo todas as actividades de avaliación especificadas (informes de activivdades e prácticas obrigatorias), así como superar cada un dos compoñentes de avaliación:
- Participación e prácticas obrigatorias: 5 puntos (Requisito mínimo para aprobar a materia 2.5)
- Proba final: 5 puntos (Requisito mínimo para aprobar a materia 2.5)
Os traballos individuais ou grupales do alumnado deberán ser orixinais. Calquera traballo copiado suporá o suspenso da materia e a avaliación na convocatoria correspondente.
A efectos de avaliación, un mesmo traballo non pode ser utilizado para varias materias, excepto nas actividades programadas de forma coordinada.
A aprendizaxe na materia apóiase en diferentes tipos de actividades formativas presenciais que requiren unha dedicación por parte dous alumnos fose da aula:
As sesións expositivas requiren horas de estudo persoal do alumnado. A unión teoría e práctica nas sesións de clase esixe un esforzo de revisión e traballo sobre os materiais da sesión expositiva que se realiza o primeiro día da semana para realizar a tarefa e as actividades das prácticas de laboratorio que se realizan posteriormente na sesión interactiva.
As sesións interactivas están orientadas á adquisición de habilidades prácticas que requiren un adestramento posterior para incorporalas ao saber facer de cada persoa. Todas as actividades prácticas preparan ao alumnado para a realización exitosa das dúas prácticas obrigatorias da materia. Ao final de cada sesión práctica o alumnado deberá consolidar o proceso de aprendizaxe mediante o adestramento das ferramentas, procedementos e habilidades adquiridas.
TUTORÍAS INDIVIDUAIS E/Ou DE GRUPO: desenvolveranse no despacho da profesora e en seminarios do centro e aulas especializadas (nos casos nos que fose necesario). As tutorías estarán orientadas á formulación-resolución de dúbidas e revisión de tarefas ou reelaboración de informes de prácticas.
- Será necesario que o alumno/a adquirise previamente competencias dixitais básicas a nivel de usuario dos medios informáticos e telemáticos (elaboración de textos e presentacións dixitais, edición básica formatos dixitais ?texto, imaxe, audio, vídeo-, navegación e comunicación en Internet, seguridade na rede).
- Constancia no traballo ao longo do cuadrimestre. A materia require gran dedicación, pero se esta dedicación é continuada o alumnado chegará ao final do cuadrimestre coa preparación necesaria para superar a materia.
- Asistencia regular ás sesións de clase que asegura a orientación no seu estudo por parte da profesora e a guía necesaria para abordar os bloques de contido. Tamén constitúe un espazo importante para a negociación das actividades de grupo. Nas sesións de todo o grupo exponse os aspectos a traballar nas prácticas de laboratorio.
- Seguimento e dedicación en todas as prácticas de laboratorio e nas prácticas obrigatorias xa sexan individuais e/ou de grupo. Velar pola calidade dos informes finais que se entrega.
- Colaboración e participación equilibrada no equipo de traballo. Planificación adecuada das tarefas de grupo (distribución de tempos, esforzos e dialogo constante coas profesoras)
- Uso adecuado das tutorías ao longo do cuadrimestre (revisión e seguimento de prácticas, apoio ao estudo individual)
4 Recomendacións para as materias
1º Respecto á normativa de protección de datos
https://www.usc.gal/gl/normativa/protecciondatos/index.html
2º Utilización do móbil na aula: "Queda restrinxido o uso de teléfono móbil na aula ao seu emprego como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo docente, responsabilizándose ao alumnado das consecuencias legais e académicas que podan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo"
3º Perspectiva de xénero: En atención a criterios de igualdade de xénero no ámbito universitario, recoméndase facer uso da linguaxe non sexista tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados. Pode obterse información ao respecto no enlace: http://www.usc.es/export/sites/default/gl/servizos/oix/descargas/lingua…
4º Responsabilidade ambiental: en relación aos traballos persoais ou de grupo que se realicen para a materia teranse en conta as seguintes indicacións:
- Evitar as tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios.
- Sempre que sexa posible, empregaranse grapas en lugar de encanutillados.
- Imprimir a dúas caras en calidade aforro de tinta.
- Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes.
- Evitar anexos que non teñan referencia directa cos temas tratados no traballo.
USO DE DIFERENTES FERRAMENTAS PARA O SEGUIMIENTO DA MATERIA
-Será obrigatorio o uso do Campus Virtual institucional e das ferramentas integradas no paquete Office 365 da Universidade de Santiago de Compostela, así como as ferramentas dixitáis complementarias que a Facultade habilite para o desenvolvemento da docencia.
-O contacto coas profesoras realizarase sempre a través de ferramentas institucionais e/ou outras complementarias que determinen para o seu uso académico. Utilizarase a mensaxería interna do campus virtual e o correo electrónico institucional (da USC) para mensaxes de texto privadas. Na aula virtual haberá un espazo de titoría pública para cuestións que afecten a todo o grupo-clase.
-O seguimiento da materia, polo seu propio contido, require o uso doutras ferramentas dixitáis non institucionais que non implicarán o uso de datos persoais.
PLAN DE CONTINXENCIA
Escenario 1: normalidade adaptada
O escenario 1, nas condicións de aplicación que determine a Facultade de Ciencias da Educación tendo en conta a súa complexidade, caracterízase pola convivencia con certas medidas de prevención, de autoprotección da poboación (permanencia no centro, distancia, máscaras faciais, uso de xeles desinfectantes, etc.) e mantemento de restricións que afecten a eventos de certa afluencia de persoas. As medidas de adaptación da docencia correspondentes a este escenario son:
-A docencia expositiva e interactiva será fundamentalmente de carácter presencial, sempre e cando a situación sanitaria e os protocolos da USC e da Facultade o permitan
-As titorías poderán realizarse parcialmente de xeito virtual
-A modalidade preferente para a realización das prácticas de laboratorio será a presencialidade, de ser o caso, estableceranse rotacións mediante a división dos grupos de prácticas
-A avaliación será continua e formativa, cun peso do 50% para as actividades prácticas e do 50% para a proba final que será presencial.
Escenarios 2 (distanciamento) e 3 (peche das instalación)
A USC é unha universidade presencial e a asistencia ás sesión de clase programadas é obrigatoria tanto no escenario 2 coma no escenario 3. Non obstante na situación actual de crise sanitaria a organización e adaptación da metodoloxía axustarase as decisións, normativas e protolos que sexan de aplicación na USC.
Para un escenario 2 e 3 é necesario que o alumnado adquira un rol máis activo e de autoregulación do seu proceso de aprendizaxe.
Adaptacións metodolóxicas:
No escenario 2 a docencia expositiva realizarase de forma non presencial no horario previsto e a través do Campus Virtual e de MS TEAMS ou as aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo centro. A docencia expositiva será síncrona ou asíncrona dependendo da programación semanal e o contido e metodoloxia prevista para cada sesión que as docentes anticiparán previamente. No caso de que algún estudante teña problemas de conexión analizarase a situación e buscarase a solución máis adecuada: a ferramenta de videoconferencia máis axeitada entre as institucionáis ou outras seguras que as docentes determinen, axudas propias da Universidade, do Centro ou atención personalizada por parte das profesoras. As sesión interactivas realizaránse no horario establecido de forma presencial e non presencial e en grupos de menor tamaño con rotación segundo os protocolos organizativos que determine a Facultade de Ciencias da Educación para o presente curso. As titorías realizarse preferentemente de forma non presencial a través de MS TEAMS ou calqueira outra ferramenta tecnolóxica das referidas previo acordo co alumnado e en función da súa adecuación ao contexto.
No escenario 3 toda a docencia expositiva e interactiva e as titorías realizaránse de forma non presencial respetando os horarios establecidos para a materia e a través do Campus Virtual e de MS TEAMS e/ou das aulas de videoconferencia Lifesize habilitadas polo centro. Tanto a docencia expositiva como a interactiva serán síncrona ou asíncrona dependendo da programación semanal e o contido e metodoloxia prevista para cada sesión que as docentes anticiparán previamente. No caso de que algún estudante teña problemas de conexión analizarase a situación e buscarase a solución máis adecuada: a ferramenta de videoconferencia máis axeitada entre as institucionáis ou outras seguras que as docentes determinen.
- A avaliación en ambos escenarios (2 e 3) será continua e formativa, cun peso do 50% para as actividades prácticas que deberán realizarse e entregarse en tempo e forma e do 50% para a proba final que será telemática. Se concurreran circunstancias excepcionales suficientemente acreditadas que imposibilitaran a entrega en prazo das actividades obrigatorias, o alumnado deberá comunicalas as profesoras alomenos unha semana antes da data prevista de entrega a fin de que podan autorizar un prazo de entrega extraordinario se fora o caso.
Beatriz Cebreiro Lopez
Coordinador/a- Departamento
- Pedagoxía e Didáctica
- Área
- Didáctica e Organización Escolar
- Teléfono
- 881813749
- Correo electrónico
- beatriz.cebreiro [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Maria Del Carmen Fernandez Morante
- Departamento
- Pedagoxía e Didáctica
- Área
- Didáctica e Organización Escolar
- Teléfono
- 881813806
- Correo electrónico
- carmen.morante [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-17:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | (CAMPUS NORTE) - AULA 31 - AULA DE INFORMATICA |
| 17:30-19:30 | Grupo /CLIL_01 | Castelán | (CAMPUS NORTE) - AULA 31 - AULA DE INFORMATICA |
| 22.01.2021 16:00-18:00 | Grupo /CLE_01 | (CAMPUS NORTE) - AULA 31 - AULA DE INFORMATICA |
| 29.06.2021 17:30-19:30 | Grupo /CLE_01 | (CAMPUS NORTE) - AULA 31 - AULA DE INFORMATICA |