Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Física de Partículas
Áreas: Física Atómica, Molecular e Nuclear
Centro Facultade de Física
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable | 1ro curso (Si)
Obxectivos do curso
Na materia de Física Médica e Dosimetría, adquiriranse coñecementos e habilidades sobre as aplicacións da Física no campo médico e especialmente en aspectos relacionados co uso da radiación ionizante no diagnóstico e a terapia. Ademais, afondarase no coñecemento fundamental para medir e caracterizar campos de radiación. Obxectivos principais:
- Fundamentos da dosimetría e instrumentación dosimétrica.
- Aplicacións de diferentes tipos de radiación á medicina: fundamentos tecnolóxicos e o seu uso práctico.
Nota: non se prevén cambios no caso da aplicación dos escenarios 2 e 3 (ver Observacións).
1.- Física da radiación.
1.1. Interaccións da radiación coa materia. Electrons, fotóns, neutróns e ións pesados. Coeficientes de interacción masiva.
1.2. Radiometría. Creep e arrastrarse en enerxía. Kerma. Dosificación e Cema. Cálculo de magnitude.
1.3. Teoría da cavidade. Bragg-Gray e Spencer-Attix.
2.- Instrumentación
2.1. Propiedades xerais dos dosímetros.
2.2. Estándares primarios: calorimetría, dosimetría Fricke.
2.3. Dosímetros a nivel de terapia.
2.4. Sistemas de medida en niveis de protección radiolóxica.
2.5. Sistemas de imaxe radiolóxica. Mamografía, tomografía axial, fluoroscopia, resonancia magnética nuclear.
2.6. Sistemas de imaxe en medicina nuclear. Cámara gamma e tomografía SPECT. Tomografía por emisión de positrones.
3.- Xeradores de radiación en aplicacións médicas.
3.1. Sistemas de xeración de raios X
3.2. Unidades de teleterapia.
3.3. Aceleradores de partículas para uso médico.
3.4. Modalidades de radioterapia. Braquiterapia e radioterapia externa. Radioterapia modulada conforme e en intensidade, tomoterapia e radioterapia estereotéctica. Hadronoterapia.
4.- Protección radiolóxica.
4.1. Conceptos básicos de protección radiolóxica.
4.2. Radiobioloxía.
4.3. Importes operativos e limitantes.
4.4. Aspectos legais.
4.5. Deseño de instalacións radioactivas.
Nota: non se prevén cambios no caso da aplicación dos escenarios 2 e 3 (ver Observacións).
- Pedro Andreo, David T. Burns, Alan E. Nahum, Jan Seuntjens, Frank Herbert Attix “Fundamentals of Ionizing Radiation Dosimetry” John Wiley & Sons (2017)
– Wolbarst AB: “Physics of Radiology”. Medical Physics Publishing. 2005.
- E. B. Podgorsak “Dosimetry and Medical Radiation Physics” IAEA 2005
- E. B. Podgorsak “Radiation Physics for Medical Physicists” Springer 2010
– Dowsett DJ, Kenny PA, Johnston RE: “The Physics of Diagnostic
Imaging”. Chapman & Hall Medical. 1998.
– Bushberg JT, Seibert JA, Leidholdt EM, Boone JM: “The Essential
Physics of Medical Imaging”. Lippincott Williams & Wilkins. 2002.
- F. Khan: "The Physics of radiation therapy". Lippincott Williams &
Wilkins. 2004.
– Wolbarst AB: “Physics of Radiology”. Medical Physics Publishing. 2005.
- K. Bethge et al. “Medical applications of nuclear physics” Springer
2004
- F. H. Attix “Introduction to Radiological Physics and Radiation
Dosimetry” John Wiley & Sons 1986
- H. E. Johns & J. R. Cunnigham “The Physics of Radiology” Charles
C. Thomas Publisher 1983
- W. H. Hallenbeck “Radiation Protection” Lewis Publishers 1994
- Essential nuclear medicine physics. Powsner, Rachel A. Malden :
Blackwell Publishing , cop. 2006. VIII, 206 p. : il. ; 26 cm
- Physics in nuclear medicine. Cherry, Simon R. Philadelphia, PA :
Saunders, c2003. XIII, 523 p. : ill. ; 27 cm
- Basic Physics of Nuclear Medicine.
http://en.wikibooks.org/wiki/Basic_Physics_of_Nuclear_Medicine
Nota: no caso dos escenarios 2 e 3 consultar Plan de Continxencia en Observacións.
Competencias
Básicas e xerais:
CG01 - Adquirir a capacidade para realizar traballos de investigación en equipo.
CG02 - Posibilidade de análise e síntese.
CG03 - Adquirir a capacidade de escribir textos, artigos ou informes científicos de acordo coas normas de publicación.
CG04 - Familiarizarse coas diferentes modalidades empregadas para a divulgación de resultados e a divulgación do coñecemento nos encontros científicos.
CG05 - Aplicar coñecementos para resolver problemas complexos.
CB6 - Posuír e comprender coñecementos que proporcionen unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e / ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade para resolver problemas en escenarios novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinarios) relacionados coa súa área de estudo.
CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e afrontar a complexidade de formular xuízos baseados en información que, incompleta ou limitada, inclúe reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas relacionadas coa aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os últimos coñecementos e razóns que os apoien a audiencias especializadas e non especializadas dunha forma clara e inequívoca.
CB10 - Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan seguir estudando dun xeito que terá que ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
Transversais:
CT01 - Capacidade para interpretar textos, documentación, informes e artigos académicos en inglés, a linguaxe científica por excelencia.
CT02 - Desenvolver a capacidade de toma de decisións responsable en situacións complexas e / ou responsables.
Específicas:
CE12 - Ofrecer formación especializada nos diferentes campos cubertos pola Física Fundamental: desde física ambiental, física de fluídos ou acústica ata fenómenos cuánticos e de radiación coas súas aplicacións tecnolóxicas, médicas, etc.
CE13 - Mestres ferramentas interdisciplinarias, tanto a nivel teórico, experimental ou computacional, para realizar con éxito calquera investigación ou actividade profesional dentro de calquera campo da Física.
Nota: non se prevén cambios nesta sección nos escenarios 2 e 3 (ver Observacións).
A materia desenvolverase en horas expositivas de clase, seminarios de problemas e prácticas de laboratorio. Nas clases expositivas presentaranse os conceptos e fundamentos da materia así como os resultados máis relevantes da mesma. Estes conceptos aplicaranse á resolución de diferentes exemplos teórico-prácticos durante os seminarios problemáticos. Finalmente, os estudantes realizarán prácticas relacionadas coa dosimetría para consolidar os seus conceptos sobre instrumentación e o cálculo das diferentes cantidades físicas relacionadas con esta disciplina.
Escenario 1
Seguiranse as indicacións metodolóxicas xerais establecidas no Informe de Máster en Física da USC. As clases serán presenciais cunha distribución de horas expositivas e interactivas segundo o Informe de Master de Física. As titorías poden ser tanto presenciais como telemáticas. No caso de ser telemática será necesaria unha cita.
Escenario 2
Vexa o Plan de continxencia na sección Observacións
Escenario 3
Vexa o Plan de continxencia na sección Observacións
Pódese superar a materia mediante avaliación continua a través de
traballo e exercicios, así como traballos de laboratorio. Terase en conta a asistencia ás clases presenciais e a participación dos estudantes. O alumno poderá realizar o exame final por escrito de acordo co programa de avaliación proporcionado pola facultade cuxa nota final non será inferior á obtida mediante avaliación continua. Alternativamente, o alumno que non aprobe a avaliación da primeira oportunidade pode aparecer na segunda oportunidade realizando traballos e exercicios complementarios e / ou o exame escrito final establecido no programa oficial.
No caso dos escenarios 2 e 3, consulte o Plan de continxencia en Observacións.
Ensinanza expositiva: 25 h
100% asistencia
Ensinanzas prácticas de laboratorio: 15 h
100% asistencia
Titoría individual para estudantes: 1h
Presenza: 100%
Traballo persoal dos estudantes e outras actividades: 44 h
Presenza: 0%
Nota: Consultar o Plan de Continxencia na sección de Observacións no caso dos escenarios 2 e 3.
A asistencia as clases expositivas e interacticas así como a realización dos exercicios propostos de maneira periódica é unha estratexia fundamental de aprendizaxe e seguemento da asignatura. Pola outra banda as tarefas experimentais de laboratorio e o análise de datos permiten o alumno unha adecuada comprensión dos conceptos e a súa aplicación.
Nota: Consultar o Plan de Continxencia na sección de Observacións no caso dos escenarios 2 e 3.
Nomenclatura:
Escenario 1: Situación normal, na que os datos epidemiolóxicos e as recomendacións das autoridades sanitarias permiten o desenvolvemento normal da actividade docente presencial.
Escenario 2: Escenario intermedio, no que a situación sanitaria aconsella medidas preventivas que obrigan aos colexios a unha organización flexible da actividade docente, alternando a actividade presencial coa telemática. Neste escenario, a organización da docencia terá que modificarse de acordo co uso seguro dos espazos. Seguiranse as pautas de distancia, hixiene persoal e medio ambiente indicadas pola autoridade sanitaria. A asistencia reducirase segundo estas directrices.
Escenario 3: Situación sanitaria de encerro e con actividade educativa non presencial. Neste caso, de novo, e de acordo coas medidas establecidas pola autoridade sanitaria, adoptaranse as medidas de organización e actividade adecuadas do persoal do centro educativo para garantir a continuidade da actividade educativa do alumnado.
Plan de Contingencia:
1. Obxectivos do curso:
Non se prevén cambios nos escenarios 2 e 3.
2. Contidos:
No caso dos escenarios 2 e 3, as prácticas de laboratorio serán non presenciais. Facilitarase documentación e datos ao alumno para a súa análise e presentación do informe correspondente.
3. Bibliografía básica e complementaria:
No momento de escribir este programa docente, a dispoñibilidade da bibliografía indicada en formato electrónico está a ser xestionada na biblioteca da USC. Tamén no caso dos escenarios 2 e 3, o alumno facilitarase a través de Aula Virtual recursos electrónicos e telemáticos complementarios para a consulta bibliográfica. Hai recursos bibliográficos dispoñibles gratuitamente a través de diferentes institucións e organizacións que se incluirán na aula virtual.
4. Competencias:
Mantéñense as mesmas habilidades para o suxeito en calquera dos tres escenarios posibles.
5. Metodoloxía da ensinanza
No caso dos escenarios 2 e 3, empregarase a ferramenta TEAMS para realizar seminarios e clases interactivas e expositivas. Os alumnos non poderán realizar as visitas previstas a instalacións sanitarias e / ou de interese para a materia, polo que se lles proporcionará material telemático alternativo. As titorías destes escenarios 2 e 3 serán telemáticas previa cita.
6. Sistema de avaliación:
No caso dos escenarios 2 e 3, o sistema de avaliación modificarase segundo as restricións de asistencia.
Escenario 2
No caso do escenario 2, mantéñense os mesmos criterios de avaliación que no escenario 1, cos seguintes cambios:
a) As entregas de exercicios e traballos poderán realizarse a través da Aula Virtual.
c) asistencia e participación en clases telemáticas e presenciais.
d) as prácticas realizaranse mediante información telemática.
A realización do exame final por escrito na primeira e segunda oportunidade será presencial segundo as datas previstas no programa docente da Facultade.
Escenario 3
A avaliación realizarase só mediante avaliación continua coas modificacións xa previstas no escenario 2.
Os estudantes poderán aproveitar a segunda oportunidade, reelaborando ou completando as probas de avaliación continua propostas polo profesor.
7. Tempo de estudo e traballo individual.
No caso dos escenarios 2 e 3, o traballo presencial modificarase segundo a dispoñibilidade de aulas na facultade. Unha fracción ou o total das horas de traballo presencial deberán realizarse empregando ferramentas telemáticas (é dicir, EQUIPOS) e / ou en forma de traballo non presencial. En todo caso, manterase o número total de horas dedicadas á materia.
8. Recomendacións para o estudo da materia.
No caso dos escenarios 2 e 3, será fundamental asistir ás sesións telemáticas e entregar exercicios e realizar as actividades propostas para o alumno. Deste xeito, pode manterse unha dinámica de traballo regular e un seguimento adecuado da materia.
Faustino Gomez Rodriguez
Coordinador/a- Departamento
- Física de Partículas
- Área
- Física Atómica, Molecular e Nuclear
- Teléfono
- 881813546
- Correo electrónico
- faustino.gomez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2 |
| Martes | |||
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2 |
| Mércores | |||
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2 |
| Xoves | |||
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2 |
| Venres | |||
| 10:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 2 |
| 28.05.2021 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |
| 08.07.2021 10:00-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 2 |