Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 1 Clase Expositiva: 28 Clase Interactiva: 25 Total: 54
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Química Orgánica
Áreas: Química Orgánica
Centro Escola Técnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Obxectivos da materia
- Coñecer os grupos funcionais mais importantes presentes nos compostos orgánicos e a nomenclatura sistemática da IUPAC.
- Saber representar os compostos orgánicos empregando estruturas de Lewis, fórmulas estruturais e con estereoquímica (Newmanm, Fischer, perspectiva) e mediante o uso de aplicacións informáticas.
- Ter nocións básicas de estereoisomería e análise conformacional.
- Racionalizar as propiedades físicas (puntos de fusión, ebulición, solubilidade en auga) en base a estructura molecular.
- Coñecer os principais métodos de separación das sustancias orgánicas e a súa implantación práctica.
- Coñecer as principais reaccións químicas dos grupos funcionais estudados.
- Coñecer a importancia industrial e medioambiental dos compostos orgánicos
- Coñecer a estructura e as reaccións de preparación dos principais polímeros.
- Adquirir coñecementos básicos da estructura dos enzimas e a súa función nas reaccións bioquímicas.
Segundo consta na memoria do Título os contidos da materia son os seguintes:
1. Estrutura e formulación dos compostos orgánicos.
2. Hidrocarburos: reaccións e importancia industrial.
3. Compostos orgánicos en procesos de química industrial: compostos haloxenados, alcois e
aminas, aldehídos e cetonas, acedos carboxílicos e derivados.
4. Polímeros: reaccións de polimerización.
5. Introdución a reacciónelas bioquímicas.
Estes contidos organízanse nas seguintes clases expositivas, interactivas laboratorio e prácticas na aula de informática:
TEMA 1 ESTRUCTURA E FORMULACIÓN DOS COMPOSTOS ORGÁNICOS
Historia e repercusión actual. Representación das moléculas orgánicas. Isomería estrutural. Grupo funcional. Principais grupos funcionais, nomenclatura e formulación. Estruturas de Lewis. Resonancia. Teoría de enlace de valencia e hibridación. Polaridade. Forzas intermoleculares e propiedades físicas. Acidos e bases.
Horas expositivas / seminario / titorías: 5 / 1 / 1
TEMA 2 ALCANOS
Propiedades físicas. Análise conformacional de alcanos. Análise conformacional de cicloalcanos. Reaccións de combustión. Reaccións de haloxenación. Petróleo.
Horas expositivas / seminario: 3 / 1
TEMA 3 ESTEREOQUIMICA
Quiralidade. Enantiómeros. Actividade óptica. Configuración absoluta. Proxeccións de Fischer. Diastereómeros. Formas meso. Estereoisomería.
Horas expositivas / seminario: 2 / 1
TEMA 4 ALQUENOS E ALQUINOS
Alquenos: Estrutura e importancia industrial. Reaccións de adición electrófila a alquenos. Reducción de alquenos. Oxidación de alquenos. Polimerización de alquenos. Reacción de Diels-Alder.
Alquinos: Estrutura de alquinos. Acidez de alquinos. Reactividade de alquinos.
Horas expositivas / seminario: 3 / 1
TEMA 5 COMPOSTOS AROMATICOS
Estrutura do benceno e aromaticidade. Reaccións de sustitución electrófila aromática. Compostos aromáticos de interese industrial.
Horas expositivas / seminario: 2 / 1
TEMA 6 HALOALCANOS
Clasificación e importancia. Reaccións de sustitución nucleófila: SN1 e SN2. Compostos organometálicos. Clorofluorocarbonos. Insecticidas organoclorados.
Horas expositivas / seminario: 3 / 1
TEMA 7 ALCOIS E AMINAS
Alcois: Clasificación e interese industrial. Propiedades ácido base. Sustitución nucleófila con alcois. Reaccións dos alcois con ácidos. Oxidación. Éteres e epóxidos.
Aminas: Clasificación e interés industrial. Acidez e basicidade de aminas. Alquilación de aminas e sales de amonio cuaternario.
Horas expositivas / seminario: 3 / 1
TEMA 8 ALDEHIDOS E CETONAS
Estrutura e propiedades. Reaccións de adición ao carbonilo: formación de hemiacetais e acetais, iminas e enaminas. Reactividade en alfa ao carbonilo: condensación aldólica. Reaccións de oxidación e redución.
Horas expositivas / seminario: 3 / 1
TEMA 9 ACIDOS CARBOXÍLICOS E DERIVADOS
Estrutura e propiedades. Reaccións de adición-eliminación: transformación de ácidos carboxílicos nos seus derivados e interconversión de estes. Xabóns e deterxentes. Polímeros de condensación.
Horas expositivas / seminario: 2 / 1
TEMA 10 REACCIONES BIOQUIMICAS
Reacciones en los organismos vivos. Aminoácidos y péptidos. Estructura de las proteínas. Enzimas.
Horas expositivas / seminario: 2 / 1
PRÁCTICAS DE LABORATORIO:
PRÁCTICA 1: Técnicas de separación:
a) Separación mediante extracción líquido-líquido.
b) Cromatografía en columna, separación dunha mestura de azul de metileno e laranxa de metilo.
PRÁCTICA 2. Esterificación polo método de Fischer: Preparación do acetato de etilo.
PRÁCTICA 3. Preparación de polímeros de adición e de condensación: Síntese do poliestireno e dunha poliamida.
horas de laboratorio: 12
PRÁCTICAS DE INFORMÁTICA:
Uso de aplicacións informáticas para representar moléculas orgánicas.
horas aula de informática: 3
BIBLIOGRAFÍA BÁSICA
Todo o material de estudo estará dispoñible na aula virtual.
HART, H.; HART, D. J.; CRAINE, L. E., 2007. Química Orgánica. Madrid: McGraw Hill. ISBN 9788448156572
VOLLHARDT, K. P. C.; SHORE, N. E. Química Orgánica. 5ª Edición. Barcelona: Omega. ISBN 9788428214315
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
REUSCH, William. Virtual Textbook of Organic Chemistry (acceso libre baixo a licencia Creative Commons)
Coñecementos:
Con18: Coñecemento en materias básicas e tecnolóxicas, que lles capacite para o aprendizaxe de novos métodos e teorías, e lles dote de versatilidade para adaptarse a novas situacións.
Habilidades o destrezas
H/D05: Capacidade para aplicar os coñecementos na práctica.
Competencias
Comp04: Capacidade para comprender e aplicar os principios dos coñecementos básicos da química xeral, química orgánica e inorgánica e as súas aplicacións na enxeñería.
Metodoloxía da ensinanza
A asignatura contará cunha aula virtual empleando a plataforma MOODLE, na que se incluirá todo o material docente do curso, e que constituirá o medio preferente de comunicación cos alumnos.
Docencia expositiva:
- Clases teóricas presenciais, nas que o profesor desenvolverá o contido do programa, e nas que se alternarán as explicacións teóricas coa resolución de exercicios que ilustren os conceptos explicados.
Docencia interactiva:
- Clases de seminario, nas que se resolverán os problemas e cuestións plantexadas nos boletíns de problemas entregados previamente. Terase en conta a participación activa dos alumnos nos mesmos ao longo do curso.
- Titorías en grupo reducido. Cada estudante asistirá a unha titoría de 1 hora de duración. Ademais de aclarar dúbidas e orientar o traballo persoal, nas titorías poderánse discutir problemas complementarios. A asistencia as titorías será obrigatoria para superar a materia.
- Clases prácticas: tres sesións de prácticas de laboratorio, de 4h de duración cada unha. En cada sesión faranse 1 -2 experimentos. Os estudantes dispoñerán de guións co fundamento e o procedemento experimental. A realización das prácticas será obrigatoria para superar a materia.
- Aula de informática: Unha sesión de tres horas para representar moléculas orgánicas mediante o uso das aplicacións informáticas ChemDraw y Chem3D.
Competencias:
- Clases expositivas: COMP04, CON18
- Clases de seminario: CON186, CON18
- Titorías en grupo reducido: COMP04
- Prácticas de laboratorio: COMP04, HD05
- Clases na aula de informática: COMP04, HD05
A cualificación final será o resultado de sumar a nota do exame final e da avaliación continua tendo en conta as porcentaxes e requesitos de cada unha como se resumen no seguinte esquema:
- Exame final 70% (requírese unha nota mínima dun 4.5 para aprobar a materia)
- Avaliación continua 30%. Está dividida nas seguintes actividades:
a) Realización dos exercicios dos boletíns nos seminarios e titorías, participación activa nas clases: 15%
b) Probas intermedias:10%
c) Traballo no laboratorio e na aula de informática (obrigatorias): 5%
O exame final consistirá en cuestións teórico-práctica e realizarase durante o período de exames para valorar a adquisición de coñecementos. Porcentaxe da cualificación final: 70%. É necesario obter unha nota mínima dun 4.5 para aprobar a materia. En caso de non alcanzar esta nota mínima, a cualificación final non poderá superar o 4.5 e considerarase suspenso.
Realizarase unha proba intermedia que consistirá na resolución de varios exercicios sobre a materia explicada nos tres primerios temas. Porcentaxe da cualificación final 10%.
Dentro da avaliación continua a resolución dos problemas e cuestións expostas nos boletíns das clases de seminario, titorías e a participación activa nas clase avaliarase cunha porcentaxe do 15% da nota final.
A asistencia ás prácticas de laboratorio e á aula de informática é obrigatoria. As sesións de laboratorio non realizadas debido a unha causa xustificada deberán ser recuperadas. Porcentaxe da nota 5%. As prácticas se avaliaranse mediante o desempeño no laboratorio e la realización dunha proba ao finalizar as prácticas. Para os estudantes repetidores a nota das prácticas conservaráselle durante dous anos, non sendo necesaria a repetición das mesmas.
A materia considerarase superada se ao ter en conta as porcentaxes e requisitos dos diferentes aspectos indicados a cualificación final é igual ou superior a 5.
No caso de que o estudante non se presente ao exame da materia ou non realice as prácticas de laboratorio, a cualificación final será de "non presentado".
Os estudantes que tendo realizado as prácticas de laboratorio non tiveran superado a materia na primeira oportunidade do cuadrimestre, poderán superala tras repetir o exame final na segunda oportunidade de xullo, manténdose as calificacións obtidas nos demais apartados.
Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións.
Actividade: horas presenciais / horas de traballo do estudante
Clases de teoría 28 / 38
Seminarios 10 / 20
Aula informática 3 / 2
Prácticas de laboratorio 12 / 6
Titorías grupo reducido 1/4
Examen e revisión: 4 / 22
Total: 62 / 92
Recoméndase a asistencia as clases e a participación activa nas mesmas, preguntando dúbidas e resolvendo os exercicios na pizarra.
Recoméndase o uso e a práctica cos modelos moleculares que están a disposición dos alumnos na biblioteca
E moi importante o estudo da teoría e a realización de exercicios ao longo do curso, sendo recomendable dedicarlle unha media de tres horas semanais á asignatura. Os exercicios deberán estar traballados antes dos seminarios.
A materia impartirase en castelán. A asignatura contará cunha aula virtual empleando a plataforma MOODLE, na que se incluirá o material docente do curso, guión de prácticas, ligazóns a páxinas de interese, etc., e que constituirá o medio preferente de comunicación cos alumnos.
Durante as prácticas realizadas na aula de informática utilizarase as aplicacions ChemDraw e Chem3D instaladas nos ordenadores da aula.
E importante que o estudiante cursara previamente a asignatura de Fundamentos Químicos en Enxeñaría.
A admisión e permanencia do alumnado matriculado no laboratorio de prácticas require que estes coñezan e cumpran as normas incluídas no Protocolo de formación básica en materia de seguridade para espazos experimentais da Escola Técnica Superior de Enxeñería, dispoñible no apartado de seguridade da súa nova web ao que podes acceder do seguinte xeito:
1. Accede á túa intranet.
2. Entra en Goberno e Xestión /Seguridade/Formularios para a docencia
3. Preme en "Protocolo de formación básica en materia de seguridade para espazos experimentais."
Agustin Antonio Cobas Martinez
- Departamento
- Química Orgánica
- Área
- Química Orgánica
- Correo electrónico
- agustin.cobas [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 18:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula A1 |
| Venres | |||
| 17:00-18:00 | Grupo /CLIS_01 | Castelán | Aula A1 |
| 18:00-19:00 | Grupo /CLIS_02 | Castelán | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /CLIL_01 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /TI-ECTS01 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /TI-ECTS04 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /TI-ECTS07 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /CLIS_02 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /CLIL_03 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /TI-ECTS03 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /TI-ECTS06 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /CLIS_01 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /CLIL_02 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /TI-ECTS02 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /TI-ECTS05 | Aula A1 |
| 22.01.2026 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /CLIL_02 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /TI-ECTS02 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /TI-ECTS05 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /CLE_01 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /CLIL_01 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /TI-ECTS01 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /TI-ECTS04 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /TI-ECTS07 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /CLIS_02 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /CLIL_03 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /TI-ECTS03 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /TI-ECTS06 | Aula A1 |
| 01.07.2026 16:00-20:30 | Grupo /CLIS_01 | Aula A1 |