Créditos ECTS Créditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Horas de Titorías: 4 Clase Expositiva: 31 Clase Interactiva: 10 Total: 45
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Farmacoloxía, Farmacia e Tecnoloxía Farmacéutica
Áreas: Farmacia e Tecnoloxía Farmacéutica
Centro Facultade de Farmacia
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Aplicación dos principios farmacocinéticos na práctica clínica para:
- optimizar a resposta terapéutica
- minimizar os riscos de aparición de reaccións adversas
Programa de clases expositivas:
Bloque 1. Introdución
Tema 1. Conceptos básicos en Farmacocinética Clínica. Deseño/Modificación da Posología. Concentración plasmática media no equilibrio. Parámetros básicos: aclaramiento, volume de distribución, vida media de eliminación e biodisponibilidad.
Bloque 2. Fontes de variabilidade farmacocinética
Tema 2. Variabilidade na resposta terapéutica: variabilidade farmacocinética e farmacodinámica. Causas: factores fisiológicos, factores xenéticos, factores patolóxicos, interaccións entre fármacos.
Tema 3. Variabilidade farmacocinética: factores fisiológicos. Idade: recentemente nados e anciáns; cambios farmacocinéticos e axuste de dose. Obesidade: cambios farmacocinéticos e axuste de dose
Tema 4. Variabilidade farmacocinética: factores patolóxicos. Insuficiencia renal, hepática e cardíaca. Axuste de dose en diálese.
Tema 5. Variabilidade farmacocinética: factores xenéticos. Factores xenéticos e metabolización de fármacos. Farmacogenética e diagnóstico molecular.
Tema 6. Variabilidade farmacocinética: interaccións medicamentosas. Grao de interacción: dose e tempo. Alteracións en absorción, distribución e eliminación.
Bloque 3. Monitorización terapéutica
Tema 7. Monitorización terapéutica. Toma de mostras. Análise farmacocinético. Resposta e axuste posológico.
Tema 8. Monitorización terapéutica de digoxina: Características biofarmacéuticas e farmacocinéticas. Posología. Interaccións. Dosificación inicial. Axuste posológico.
Tema 9. Monitorización terapéutica de teofilina: Características biofarmacéuticas e farmacocinéticas. Interaccións. Posología inicial e reaxuste posológico.
Tema 10. Monitorización terapéutica de inmunosupresores: ciclosporina e tacrolimus. Intervalo terapéutico. Parámetros biofarmacéuticos e farmacocinéticos. Interaccións. Posología inicial e reaxuste posológico.
Tema 11. Monitorización terapéutica de anticonvulsivantes. Fenitoína: Características biofarmacéuticas e farmacocinéticas. Utilidade clínica das concentracións de fármaco libre. Posología inicial e reaxuste: método das órbitas e método de Müllen. Carbamazepina, acedo valproico e fenobarbital: Características farmacocinéticas e posología.
Tema 12. Monitorización terapéutica de antibióticos aminoglucósidos: gentamicina, tobramicina e amikacina. Aproximacións posológicas. Parámetros farmacocinéticos. Dosificación inicial. Axuste posológico
Programa de clases interactivas:
Bloque 1. Introdución
Interactiva 1. Parámetros básicos en establecemento de réximes de dosificación e en monitorización terapéutica
Bloque 2. Fontes de variabilidade farmacocinética
Interactiva 2. Variabilidade farmacocinética: factores fisiológicos
Interactiva 3. Variabilidade farmacocinética: factores patolóxicos
Interactiva 4. Variabilidade farmacocinética: interaccións medicamentosas
Bloque 3. Monitorización terapéutica
Interactiva 5. Monitorización terapéutica de digoxina
Interactiva 6. Monitorización terapéutica de teofilina
Interactiva 7. Monitorización terapéutica de inmunosupresores
Interactiva 8. Monitorización terapéutica de fármacos anticonvulsivantes
Interactiva 9. Monitorización terapéutica de antibióticos aminoglucósidos
• Burton M.E., Shae L.M., Schentag J.J. and Evans W.E. Applied Pharmacokinetics & Pharmacodinamics. Principles of Therapeutic Drug Monitoring, 4ª Ed. Lippincott Williams & Wilkins. Philadelphia, 2011
• Bauer L.A. Applied Clinical Pharmacokinetics. 3ª Ed. Mc Graw-Hill, New York, 2014.
• Murphy J.E. Clinical Pharmacokinetics, 6th Ed. American Society of Health-System Pharmacists Inc., 2017
• Shargel L., Wu-Pong S. y Yu A. Applied Biopharmaceutics and Pharmacokinetics, 8th Ed. McGrawHill. New York, 2022.
• Rowland M. y Tozer T.N. Clinical Pharmacokinetics: Concepts and Applications, 5th Ed. Wolters Kluver. Philadelphia 2020.
Coñecementos:
Con 05. Adquirir coñecementos en farmacoterapia e dietoterapia, así como no ámbito nutricional e alimentario nos establecementos nos que presten servizos.
Con 06. Adquirir coñecementos básicos en xestión clínica, economía da saúde e uso eficiente dos recursos sanitarios para promover o uso racional dos medicamentos e produtos sanitarios.
Con 07. Coñecer, avaliar e valorar os problemas relacionados cos fármacos e medicamentos, así como participar nas actividades de farmacovixilancia.
Con 08. Coñecer as actividades de farmacia clínica e social, seguindo o ciclo de atención farmacéutica.
Con 25. Coñecer os procesos de liberación, absorción, distribución, metabolismo e excreción de fármacos, e os factores que condicionan a absorción e disposición en función das súas vías de administración.
Con 26. Coñecer como programar e corrixir a posoloxía dos medicamentos en base aos seus parámetros farmacocinéticos.
Con 27. Coñecer as propiedades físico-químicas e biofarmacéuticas dos principios activos e excipientes así como as posibles interaccións entre ambos.
Habilidades ou destrezas:
H/D 18. Promover o uso racional do medicamento e produtos sanitarios.
H/D 19. Prestar consello terapéutico en farmacoterapia e dietoterapia, así como consello nutricional e alimentario aos usuarios dos establecementos nos que presten servizo.
H/D 20. Avaliar os efectos toxicolóxicos de substancias e deseñar e aplicar as probas e análises correspondentes.
Competencias:
Comp 06. Habilidades de xestión da información (habilidade para buscar e analizar información proveniente de fontes diversas).
Comp 07. Resolución de problemas.
Comp 08. Toma de decisións.
Comp 18. Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
A) Clases expositivas: Leccións impartidas polo profesor para desenvolver os temas da materia. Mostraranse as características dos principais grupos de poboación en canto á variabilidade farmacocinética. Revisaranse os principais problemas que presentan os fármacos susceptibles de vixilancia farmacocinética, e salientaranse os métodos para establecer e corrixir pautas de dosificación.
B) Clases interactivas: Dedicaranse, principalmente, á resolución de exercicios e casos prácticos de variabilidade farmacocinética e seguimento terapéutico destinados a establecer e/ou corrixir réximes de dosificación en pacientes, ou grupos de pacientes, con características farmacocinéticas definidas.
C) Titorías en grupo moi reducido. Dedicaranse á aclaración, por parte do profesor, das dúbidas xeradas polo alumnado no desenvolvemento das restantes actividades docentes.
Clases expositivas en gran grupo-23 horas
Clases interactivas-18 horas
Titorías en grupo reducido-2 horas
Exames e revisión-2 horas
Total horas de traballo presencial na aula-45 horas (4,5 ECTS)
A) Exames escritos (T): Ao longo do curso, os estudantes realizarán dúas probas de avaliación continua, que consistirán, maioritariamente, na resolución de casos prácticos e que terán carácter eliminatorio da materia correspondente. A cualificación obtida en cada unha delas deberá ser igual ou superior a 5 puntos (sobre 10 puntos). Non caso de que o estudante non alcanzase dita puntuación nalgunha dás probas, deberá realizar o exame final da materia. Aqueles estudantes que non cumpran o requisito de asistencia para acollerse a avaliación contínua deberán presentarse ó exame final. O exame final da materia consistirá maioritariamente na resolución de casos prácticos, similares aos expostos nas probas realizadas nas clases interactivas.
B) Clases interactivas (CI): avaliaranse a asistencia e participación activa nas clases interactivas. Esta avaliación realizarase mediante o seguimento da resolución de cuestións e problemas plantexados na clase. A cualificación máxima será de 1 punto, e suporá o 10% da nota final. É obrigatorio asistir as clases interactivas requerindo un 80% de asistencia para poder optar a avaliación contínua. Empregarase un sistema de control de asistencia para o seguimiento da mesma.
Non cálculo dá cualificación final (CF), denomínase T á media dás cualificacións dás dúas probas de avaliación continua ou, non seu caso, á cualificación (sobre 10 puntos) do exame final (90% do CF). Denomínase CI á valoración (sobre 10 puntos) dá participación activa nas clases interactivas (10% do CF).
A cualificación final (CF) da materia obterase sumando os valores dos seguintes items:
CF = 0.9 T + 0.1 CI
A materia apróbase obtendo unha nota final (CF) igual ou superior a 5.
Para os estudantes con dispensa de asistencia a clase a totalidade da calificación será a correspondente ó exame final (T).
Cualificación da segunda oportunidade
O exame de recuperación da segunda oportunidade terá a mesma estrutura que o exame da primeira oportunidade. Para aprobar a materia, o estudante deberá alcanzar unha cualificación igual ou superior a 5 puntos.
A valoración dá participación activa nas clases interactivas, manterase para esta convocatoria.
En caso de non superar a materia, o estudante poderá solicitar ao profesor que se manteñan para ou curso seguinte, as cualificacións obtidas non apartado da participación activa nas clases interactivas (CI).
A avaliación dos coñecementos, habilidades e competencias adquiridas na materia realizarase a través das seguintes vías:
Examen teórico: Con 05, Con 06, Con 07, Con 08, Con 25, Con 26, Con 27.
Aviación das clases interactivas: H/D 18, H/D 19, H/D 20. Comp 06, Comp 07, Comp 08, Comp 18.
No caso dos alunos con dispensa de asistencia a clase concedida pola Facultade a avaliación estará composta exclusivamente polo exame final escrito da materia.
Clases expositivas en grupo grande-23 h
Clases interactivas-18 h
Tutorías en grupo reducido-2 h
Exámenes y revisión-2 h
Total horas traballo persoal do estudante-67.5 h
Considérase necesario que os estudantes desta materia cursasen previamente a materia Biofarmacia e Farmacocinética I.
A través de USC Virtual proporcionarase aos estudantes o material audiovisual utilizado nas clases expositivas, así como os boletíns cos exercicios e casos prácticos que se tratarán nas clases interactivas.
Recoméndase aos estudantes a asistencia regular ás clases expositivas e interactivas, que facilita a aprendizaxe da materia.
-ASISTENCIA A CLASE. Regulamento de asistencia á clase nas ensinanzas oficiais de grao e máster da Universidade de Santiago de Compostela, aprobado en Consello de Goberno con data do 25 de novembro de 2024.
ENTREGA DE TRABALLOS. Os traballos realizados polo estudantado deben entregarse, preferentemente, a través da aula virtual.
-RESPONSABILIDADE MEDIOAMBIENTAL En relación aos traballos persoais ou de grupo que se realicen para a materia cómpre ter en conta as seguintes indicacións: - Evitar tapas de plástico ou outros envoltorios externos innecesarios. - Sempre que sexa posible, empregar grampas en lugar de encanutillados. - Imprimir a dúas caras en calidade “aforro de tinta”. - Non empregar folios en branco como separadores de capítulos ou partes. - Evitar anexos que non teñan referencia directa cos temas desenvolvidos.
-PERSPECTIVA DE XÉNERO: En atención a criterios de igualdade de xénero no ámbito universitario, recoméndase facer uso da linguaxe non sexista tanto no traballo cotiá de aula como nos traballos académicos encomendados.
-CONTA RAI: É obrigatorio que o alumnado faga uso da conta de correo rai.
-FERRAMENTAS TECNOLÓXICAS INSTITUCIONAIS: É obrigatorio o uso das ferramentas tecnolóxicas institucionais: Campus Virtual, Microsoft Office 365, e outras ferramentas facilitadas pola facultade e autorizadas como ferramentas institucionais pola USC.
-USO DO TELÉFONO MÓBIL: Non se poderá empregar o teléfono móbil, salvo cando se use como instrumento de traballo seguindo as indicacións dadas polo equipo docente, responsabilizándose o alumnado das consecuencias legais e académicas que poidan derivarse dun emprego non axeitado do mesmo.
-PROCESO DE ENSINO-APRENDIZAXE: Ter en conta que o proceso de ensino-aprendizaxe (clases / titorías) é de carácter privado. Neste senso, enténdese que se trata dun acto de comunicación e intercambio entre o/a docente e o estudantado matriculado na materia.
-PROTECCIÓN DE DATOS: No referido á protección de datos a normativa de referencia pode ser consultada no seguinte enlace: https://www.usc.gal/es/politica-privacidad-proteccion-datos.
-NOTA: “Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recollido na Normativa de avaliación do
rendemento académico dos estudantes e de revisión de cualificacións”.
Francisco Javier Otero Espinar
- Departamento
- Farmacoloxía, Farmacia e Tecnoloxía Farmacéutica
- Área
- Farmacia e Tecnoloxía Farmacéutica
- Teléfono
- 881814878
- Correo electrónico
- francisco.otero [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Patricia Diaz Rodriguez
Coordinador/a- Departamento
- Farmacoloxía, Farmacia e Tecnoloxía Farmacéutica
- Área
- Farmacia e Tecnoloxía Farmacéutica
- Correo electrónico
- patricia.diaz.rodriguez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 15:00-16:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| Xoves | |||
| 15:00-16:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| Venres | |||
| 15:00-16:00 | Grupo /CLE_01 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |