Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Centro Facultade de Ciencias
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Sen docencia (En extinción)
Matrícula: Non matriculable (Só plans en extinción)
Coñecer cales son os microorganismos que teñen interese en Biotecnologxía.
Coñecer as posibilidades que ofrecen os microorganismos para a súa aplicación en procesos biotecnológicos de interese industrial.
Coñecer o proceso biotecnológico e as súas etapas.
Coñecer as ferramentas básicas empregadas en Biotecnoloxía.
Coñecer os produtos que hoxe en día se poden obter grazas á Biotecnoloxía (Enzimas, ácidos orgánicos, antibióticos, etc).
Aprender a realizar o illamento e cultivo de microorganismos a escala de laboratorio. Rutas metabólicas.
Familiarizarse cos procesos de esterilización.
Familiarizarse cos procesos de fermentación e de produción de metabolitos.
Coñecer as técnicas de manipulación xenética básica.
Programa de clases de teoría
Generalidades
Tema 1. Biotecnoloxía: Concepto, desenvolvemento histórico e perspectivas de futuro. Os tres núcleos da Biotecnoloxía.
Tema 2. Microorganismos de interese en Biotecnoloxía I. Bacterias e Hongos
Tema 3. Microorganismos de interese en Biotecnoloxía II. Nutrición, metabolismo e crecemento de bacterias e hongos.
Tema 4. Aspectos xerais de Xenética microbiana. Mutación e Recombinación.
Tema 5. Ingeniería xenética.
Tema 6. Biotecnoloxía dos procesos de fermentación. Biorreactores.
Biotecnoloxía branca. Aplicacións da Biotecnoloxía na Industria.
Tema 7. As enzimas, a clave da Biotecnoloxía. Produción microbiana de amilasas, celulasas, proteasas, lipasas, pectinasas e outros enzimas de interese industrial.
Tema 8. A Biotecnoloxía na industria química. Produción de compostos orgánicos. Acetona, Glicerol, Ácidos orgánicos e Vitaminas.
Tema 9. A Biotecnoloxía na industria energética. Biocombustibles.
Tema 10. A Biotecnoloxía na industria química. Produción de vitaminas e aminoácidos.
Tema 11. A Biotecnoloxía na industria farmacéutica. Produción de antibióticos.
Biotecnoloxía vermella. Aplicacións da Biotecnoloxía na Medicina.
Tema 12. A Biotecnoloxía na loita e a prevención das enfermidades. Produción de proteínas terapéuticas. Hormonas e Vacunas.
Biotecnoloxía gris. Aplicacións da Biotecnoloxía no Medio ambiente.
Tema 13. A Biotecnoloxía e o medio ambiente. Biorremediación e biodegradación.
Biotecnoloxía verde. Aplicacións da Biotecnoloxía na agronomía.
Tema 14. A Biotecnoloxía na agronomía. Cultivos e animais transgénicos.
A Biotecnoloxía no futuro.
Tema 15. NanoBiotecnoloxía.
Programa de clases prácticas de laboratorio
Práctica 1. O laboratorio de Biotecnoloxía - Microbiología. Normas xerais
Práctica 2. Microorganismos de interese industrial. Hongos e Bacterias. Preparación de medios de cultivo. Esterilización.
Práctica 3. Microorganismos de interese industrial. Técnicas de sementa e illamento.
Práctica 4. Selección de microorganismos productores de amilasas.
Práctica 5. Os microorganismos na fabricación de alimentos. Fermentación láctica.
Prácticas de campo
Práctica de campo 1. Metodoloxía dos procesos biotecnológicos industriais. Produción de vacunas e outros produtos de interese. Visita a CZ Veterinaria (Porriño).
Os contidos teóricos da asignatura divídense en dous grandes bloques
O primeiro bloque (Temas 1 a 6), céntrase nos aspectos básicos xenerais. Faise unha introdución ao mundo microbiano, establecéndose as diferenzas existentes entre os dous grupos básicos de microorganismos atendendo á súa organización celular: Procariotas e Eucariotas. Descríbense as principais características estructurales dos microorganismos de interese industrial: Bacterias e Hongos microscópicos. Estúdase o metabolismo e a xenética microbiana, que son fundamentais para entender a Biotecnoloxía e que nos permiten obter os metabolitos primarios (aminoácidos, nucleótidos, etc) e secundarios Antibióticos, hormonas, etc), así como cepas modificadas que adquiren unha enorme relevancia a nivel industrial.
O segundo bloque (Temas 7 a 15) céntrase en aspectos aplicados. Faise un repaso aos principais procesos biotecnológicos; desde os máis tradicionais baseados na fermentación (aminoácidos, nucleótidos, vitaminas, esteroides, antibióticos, etc.), ata outros máis recentes baseados no emprego de microorganismos recombinantes (hormonas, vacunas, insecticidas, etc.) e ás súas aplicacións en diversos campos como son a industria, a medicina ou o medio ambiente.
- Crueger W, Crueger A. Biotecnología: Manual de Microbiología industrial. Editorial Acribia. 1993.
- Glazer A.N. Microbial Biotechnology. Fundamentals of Applied Microbiology. Cambridge University Press. 2007.-
Leveau JY, Bouix M. Microbiología Industrial. Editorial Acribia. 2000
- Madigan M.T., Martinko J., Dunlap P., Clark D.P., Brock T.D. Brock biology of microorganisms. Pearson/Prentice Hall. 2008, 12ª Ed.
- Okafor N. Modern industrial microbiology and biotechnology. Science Publishers, Inc. 2007, 1ª Ed.
- Ratledge C. and Kristiansen B. Biotecnología básica. Editorial Acribia. 2009. 2ª Ed.
- Seidman L.A. and Moore C.J. Basic laboratory methods for biotechnology: textbook and laboratory reference. Benjamin Cummings. 2009, 2ª Ed.
- Singleton P. Bacterias en biología, biotecnología y medicina. Acribia . 2004.
- Smith, J.E. Biotechnology. Cambridge University. 2009, 5ª Ed.
- Smith, J.E. Biotecnología. Editorial Acribia. 2006, 4ª Ed.
- Thieman W. and Palladino M.A. Introducción a la Bitecnología. Madrid : Pearson, D.L. 2010. 2ª Ed.
As competencias que se traballarán máis intensamente nesta asignatura son:
Básicas: (R.D. 1393/2007)
CB1: Que os estudantes demostren posuír e comprender coñecementos nun área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vanguardia do seu campo de estudo.
CB2: Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo.
CB3: Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética.
CB4: Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado.
CB5: Que os estudantes desenvolvan aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grado de autonomía.
Xenerais: (Orde CIN/351/2009)
CG4: Capacidade de resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razonamiento crítico e de comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas no campo da Ingeniería Industrial na súa especialidade de Química Industrial.
Transversales:
CT1: Capacidade de análise e síntese.
CT3: Capacidade para gestionar a información.
CT4: Capacidade para traballar en equipo.
Específicas: (Orde CIN/351/2009 e outras propias do Título)
CEOP3: Coñecementos sobre Biotecnoloxía e procesos biotecnológicos.
A consecución da formación básica do alumno será mediante clases maxistrais (ME1) (30h), onde se explicarán os fundamentos teóricos da materia axudándose dos medios audiovisuais e doutro tipo que considere conveniente o profesor. Buscarase a participación activa do alumno, que será incentivado a intervir continuamente.
Os seminarios (ME2) (4 horas), de asistencia obrigatoria, permitirán expor actividades a resolver, individualmente ou en grupo, que se centrarán en desenvolver a capacidade para a formulación de estratexias de obtención de produtos mediante biotecnoloxía.
Nas prácticas da materia (ME3) (15h), de asistencia obrigatoria, servirán para a ilustración dos contidos teóricos da materia e estarán orientadas fundamentalmente a que o estudante adquira habilidades e experiencias prácticas. Empregaranse técnicas do laboratorio microbiolóxicas, xenéticas e en conxunto biotecnolóxicas, que permitirán ao alumno comprender a complexidade multidisciplinar dun proceso biotecnolóxico.
Realizaranse tutorías en grupo (ME4) (2h) para aclarar problemas particulares de cada alumno e facilitar o seguimento continuo da materia.
Ademais, os estudantes realizarán, obrigatoriamente, un traballo en grupo (ME6), consistente na fabricación dun produto de interese mediante un proceso biotecnolóxico. Os alumnos exporán os contidos con apoio audiovisual e de lousa, e finalmente discutiranse dunha maneira crítica e construtiva devanditos contidos.
Os alumnos realizarán, sempre que existan posibilidades de financiamento, unha práctica de campo consistente nunha visita a unha das empresas biotecnolóxicas punteiras en España, CZ Veterinaria localizada na localidade pontevedresa de Porriño. Mediante esta actividade poderán facerse unha idea global dos procesos biotecnolóxicos industriais que permiten obter vacinas e outros produtos de interese mediante o emprego de microorganismos.
En todo momento usarase como apoio á docencia o Campus Virtual da USC. O curso virtual permite aos alumnos matriculados na materia acceder a todos os contidos impartidos polo profesor, así como dispor de información relativa á materia, programas, horarios, seminarios, tutorías, etc.
MOI IMPORTANTE: Plan de continxencia para actividades docentes en remoto:
Realizaríanse, de forma síncrona/asíncrona e sempre segundo o horario establecido polo centro, a través dos diferentes medios telemáticos dispoñibles na USC, preferentemente o Campus Virtual e Ms Teams.
Para a realización de tutorías, así como para manter unha comunicación directa tanto entre os propios estudantes como entre estes e o docente, poderán realizarse a través do foro do Campus Virtual, mediante Ms. Teams ou ben mediante correo electrónico.
La evaluación se realizará mediante un examen final que representa el 80% y una evaluación continua que representa el 20% restante.
La calificación final del alumno considerará tanto el resultado del examen como de todas las actividades realizadas: la asistencia y participación en las clases magistrales, la asistencia y participación en las prácticas de laboratorio y el trabajo en grupo
El sistema de evaluación constará de los siguientes apartados:
Examen final: Hasta 8,0 puntos.
Competencias evaluadas: CB1, CB2, CG4, CT1, CEOP3.
Los estudiantes que no asistan al menos al 80% de las horas de prácticas no podrán superar la asignatura.
En caso de no superar la materia en la Primera Oportunidad, el estudiante será evaluado en la Segunda Oportunidad de, al menos, aquellos apartados en que no lograse la calificación mínima.
Evaluación continua: Hasta 2,0 puntos:
Asistencia y participación en clases magistrales: Hasta 0,5 puntos
Asistencia y participación en clases prácticas: Hasta 0,75 puntos.
Realización de Trabajo en grupo: Hasta 0,75 puntos.
Competencias evaluadas: CB3, CB4, CB5, CT3, CT4, CEOP3
Se valorará la iniciativa personal, la capacidad para trabajar en equipo y para afrontar y resolver los problemas que puedan plantearse, así como los resultados conseguidos y su crítica.
Para superar la asignatura es imprescindible obtener la calificación mínima en todos y cada uno de los apartados.
MUY IMPORTANTE:
“Para los casos de realización fraudulenta de ejercicios o pruebas será de aplicación lo establecido en la “Normativa de evaluación del rendimiento académico de los estudiantes y de revisión de las calificaciones”.
El sistema de evaluación será exactamente el mismo independientemente de la modalidad de docencia empleada (presencial o virtual), con la única diferencia de que las actividades de evaluación se realizarán, según establezcan las autoridades competentes, o bien presencialmente en el aula o bien en remoto mediante los medios telemáticos disponibles en la USC.
Para o seguimiento, comprensión, estudo e traballo dos contidos da materia considérase que o estudante deberá empregar:
2 horas de estudo por cada hora de clases magistrales (60h)
2 horas de estudo por cada hora de clase de seminario (8h)
1 hora de traballo por cada hora de clases prácticas (15h)
7 horas para preparar traballos individuais (7h)
4 horas de asistencia a tutorías individualizadas (4h)
5 horas para a realización de exames (5h)
O estudo ha de ser comprensivo e non memorístico, relacionando os contidos da materia con aqueles de materias afines.
Consultar regularmente o curso desenvolvido no Aula Virtual.
Consultar calquera dúbida co profesor.
A materia atópase en extinción polo que non se impartirá docencia e os alumnos só poderán examinarse da mesma.
A materia impártese nos dous idiomas oficiais da comunidade, castelán e galego.
MOI IMPORTANTE:
METODOLOXÍA DOCENTE:
%ou201CPara os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o establecido na %ou201CNormativa de avaliación do rendemento académico dos estudantes e de revisión das cualificacións%ou201D.
SISTEMA DE AVALIACIÓN:
O sistema de avaliación será exactamente o mesmo independentemente da modalidade de docencia empregada (presencial ou virtual), coa única diferenza de que as actividades de avaliación realizaranse, segundo establezan as autoridades competentes, ou ben presencialmente na aula ou ben en remoto mediante os medios telemáticos dispoñibles na USC.
Jesus Eulogio Blanco Alvarez
- Departamento
- Microbioloxía e Parasitoloxía
- Área
- Microbioloxía
- Correo electrónico
- jesuseulogio.blanco [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade