Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Historia da Arte
Áreas: Historia da Arte
Centro Facultade de Xeografía e Historia
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
1.- Ofrecer unha visión plural e integradora da arte e a cultura europea deste período nas súas diversas manifestacións
2.- Saber diferenciar as características básicas e a súa evolución durante este período
3.- Comprender as diferentes linguaxes formais e visuais
4.- Saber enmarcar a obra de arte nos contextos en que se xestou e relacionala con outras formas de expresión cultural
5.- Coñecer as distintas técnicas artísticas utilizadas e saber deducir como estas condicionan e actúan sobre a obra de arte.
6.- Que o alumno adquira os coñecementos metodológicos e básicos que lle permitan introducirse na actividade investigadora
TEMA I.- Introdución. Concepto, periodización, contexto histórico e xeografía do románico.
TEMA II.- ARQUITECTURA: O edificio románico.- O nacemento plural do románico e os primeiros testemuños arquitectónicos.- O románico pleno: das igrexas de peregrinación a Cluny III.- O románico tardío e a sua coexistencia cos comezos do gótico.
TEMA III.- ARTES FIGURATIVAS: As primeiras experiencias figurativas e a eclosión da escultura monumental. O edificio como imaxe narrativa e simbólica. Tipos, temas, esculturas, escultores e público. - A pintura e as artes suntuarias.
Aínda que a explicación do profesor será sempre prioritaria, como libro de apoio os alumnos dispoñerán, ademais da bibliografía que se acompaña, do seguinte manual de referencia:
BANGO TORVISO, I., El Románico. Hª Universal del Arte, 3, Espasa-Calpe,Madrid, 2000.
AA.VV: Enciclopedia del Románico, vv. vols., Aguilar de Campó, Fundación Sta. Mª la Real.
AA VV: La catedral de Santiago de Compostela (dir. J.M. García Iglesias), La Coruña, Xuntanza, 1993
AA VV: El Románico. Arquitectura. Escultura. Pintura, Colonia, Könemann, 2007
AAVV: La Edad Media, vol. 2 de Historia del Arte (J.A.Ramírez, coord.), Madrid, Alianza Editorial, 1996
BANGO TORVISO, G: El arte románico, Madrid, Historia 16, 1989
BANGO TORVISO, G. Y ABAD CASTRO, C.: Arte Medieval I, Madrid, Historia 16, 1996
BRAUNFELS, W.: La arquitectura monacal en occidente, Barcelona, Barral editores, 1975
CONANT, K.: Arquitectura carolingia y románica, 800-1200, Madrid, Cátedra, 1982
- Arquitectura románica de la catedral de Santiago (revisión S. Moralejo Alvarez), Santiago, Colegio de arquitectos, 1983
DAVY, M. M.: Iniciación a la simbología románica: el siglo XII, Madrid, Akal, 1996
DURLIAT, M.: Introducción al arte medieval en Occidente, Madrid, Cátedra, 1979
- El arte románico, Madrid, Akal, 1992
FOCILLON; H,: La escultura románica. Investigación sobre la historia de las formas, Madrid, Akal, 1986
- Arte de Occidente. La Edad Media románica y gótica, Madrid, Alianza, 1988
KOSTOF, S.: Historia de la arquitectura, vol. 2, Madrid, Alianza, 1988
KUBACH, E.H.: Arquitectura románica, Madrid, Aguilar, 1989
MILONE, A.: Medievo: 1000-1400: El arte europeo entre el Románico y el Gótico, Barcelona, Electa, 2007
NÚÑEZ RODRÍGUEZ, M. (coord.): Santiago, la catedral y la memoria del arte, Santiago, Consorcio de Santiago, 2000
SAUERLÄNDER, W.: La escultura medieval, Bilbao, Moretón, 1967
SHAPIRO, M.: Estudios sobre el románico, Madrid, Alianza Editorial, 1984
SEBASTIAN, S.: Mensaje simbólico del arte medieval. Arquitectura, Iconografía y Liturgia, Madrid, ed. Encuentro, 1994
SUREDA, J.: El despertar de Europa (El arte del románico y el gótico), vol. 6 Historia del arte universal, Barcelona, Planeta, 2006
YARZA LUACES, J.: Arte y arquitectura en España 500- 1250, Madrid, Cátedra, 1979
- Fuentes de la Historia del Arte I, Madrid, Historia 16, 1997//
GALICIA
Chamoso Lamas, M.: Santa Marina de Aguas Santas. Artigo de: Cuadernos de estudios
gallegos, t. 10 (1955), p. 41-88.
Bango Torviso, I.: Arquitectura románica de Pontevedra, A Coruña, Fundación Barrié, 1979
Bango Torviso, I.: Galicia románica, Vigo, Galaxia, 1987
Bango Torviso, I.: Arquitectura románica en Galicia, desde los orígenes hasta 1168. Artigo de:
El arte románico en Galicia y Portugal, A Coruña, Fundación Barrié, 2001, p. 12-29
Castiñeiras González, M.: El Pórtico de la Gloria, Madrid, San Pablo, 1999
García Guinea, M.A. (Dir.): Enciclopedia del románico en Galicia, Aguilar de Campoo,
Fundación Santa María la Real, Centro de Estudios del Románico, 2012-2013
Valle Pérez, J. C.: La arquitectura cisterciense en Galicia, A Coruña, Fundación Barrié, 1982
Vila da Vila, M.: La Iglesia románica de Cambre, Cambre, Ayuntamiento, 1986.
Yáñez Neira, D.: El Monasterio cisterciense y la villa de Santa María de Meira: síntesis
histórico-artística, Lugo, Diputación Provincial, 1993.
Yzquierdo Perrín, R.: La arquitectura románica en Lugo, La Coruña, Fundación Barrié, 1983
Yzquierdo Perrín, R.: El Monasterio de Carboeiro.
O alumno/a será capaz de:
1.- Datar e clasificar as obras da arte románico
2.- Contextualizar as diferentes manifestacións artísticas ao longo do discorrer histórico dese período
3.- Analizar e sintetizar os coñecementos adquiridos
4.- Utilizar as ferramentas historiográficas máis adecuadas
5.- Adquirir habilidades no manexo das novas tecnoloxías
6.- implicarse na defensa e conservación do patrimonio cultural
O profesor nas clases expositivas realizará unha aproximación aos temas desde unha perspectiva multidisciplinar que permita o estudo da obra de arte como totalidade, facendo fincapé nos aspectos morfológicos e de contido da arte románica.
As clases interactivas centraranse na análise e comentario de diferentes obras relacionadas coa materia. Neste caso, cada alumno, individualmente, terá que preparar, expoñer e defender públicamente unha ou varias obras previamente seleccionadas. Así mesmo terá tamén a obrigación de formular unha serie de preguntas en relación cos temas que se expuxeron.
As prácticas de campo, terán lugar preferentemente no aula e incidirán preferente sobre cuestións xa vistas nas clases expositivas ou interactivas.
Empregarase o recurso do CAMPUS VIRTUAL como ferramenta docente, tanto para informar aos alumnos sobre cuestións de interese como para facilitar material de especial importancia.
A avaliación dependerá dunha proba escrita, da participación nas clases interactivas e dos traballos persoais obligatorios.
A proba escrita supoñerá o 70% da cualificación final. A participación nas clases interactivas e os traballos supoñerán o 30% da cualificación final. O aprobado alcanzarase unha vez superado o 50% de cada unha das partes.
Xa que a avaliación é continua a asistencia ás aulas é obligatoria polo que unha ausencia reiterada ás mesmas superior ao 20%, supoñerá a imposibilidad de que o alumno poida ser evaluado.
A participación dos alumnos nas clases interactivas que se contemplen como exposición dun traballo persoal é obligatoria e, polo tanto, imprescindible para obter a cualificación final.
Opción de xullo:
1.- Nas probas de segunda oportunidade os alumnos que cumprisen con todo o obrigatorio nas clases prácticas e traballos persoais conservaránselles as mesmas cualificacións e só terán que examinarse da materia impartida nas clases expositivas.
2.- Aqueles alumnos que non tivesen realizado as actividades prácticas obrigatorias terán que realizar un exame no que entrará tanto a materia exposta nas clases expositivas como nas clases interactivas. Esta última materia estará dispoñible na Aula Virtual da materia.
3.- O alumnado ao que lle sexa concedida dispensa de asistencia a clase (segundo a Instrucción Nº 1/2017 da Secretaría Xeral sobre a dispensa de asistencia a clase en determinadas circunstancias), se avaliará cunha proba final específica que suporá o 100% da cualificación.
4.- Para os casos de realización fraudulenta de exercicios ou probas será de aplicación o recolleito na Normativa de avaliación do rendemento académico dous estudantes e de revisión de cualificacións.
- Entre 45 e 60 minutos por hora teórica de clase.
- 3 horas de preparación por cada clase práctica.
O alumnado está obrigado, a partir da segunda o terceira semana, a ter ao día a materia impartida polo profesor nas exposicións teóricas e aquelas partes que, de forma dosificada, sexan obxecto de discusión nas prácticas, pois, pola contra, anúlase a operatividade das mesmas. Sen esquecer que a correcta aprendizaxe visual require un esforzo continuado.
Todo o indicado nos apartados anteriores está previsto para unha situación de docencia presencial na que non haxa alteracións por razóns do COVID 19. Con todo, ante un cambio de escenario a docencia terá que ser semipresencial ou non presencial polo que será necesario que o alumnado teña en conta o que aquí se indica.
ESCENARIO SEMIPRESENCIAL (Plan de contingencias escenario de distanciamiento). Nada cambia no referente a Obxectivos, Contidos, Bibliografía, Competencias, Sistema de Avaliación, Tempo de Estudo e Traballo Persoal. Respecto de Metodoloxía do Ensino, optarase preferentemente por unha docencia expositiva síncrona a través de teams, aínda que se poderá utilizar, se procede, a docencia asíncrona nalgún caso. Tamén se utilizará como complemento a ferramenta do Campus Virtual. As clases interactivas terán lugar en clase. As prácticas de campo serán igualmente en aula.
ESCENARIO NON PRESENCIAL (Plan de contingencias de escenario de pechadura): Nada cambia no referente a Obxectivos, Contidos, Bibliografía, Competencias, Sistema de Avaliación, Tempo de Estudo e Traballo Persoal. Respecto de Metodoloxía do Ensino, optarase preferentemente por unha docencia expositiva síncrona a través de teams, aínda que se poderá utilizar, se procede, a docencia asíncrona nalgún caso. Tamén se utilizará como complemento a ferramenta do Campus Virtual. As clases interactivas terán lugar a través de teams, do mesmo xeito que as prácticas de campo.
Alfredo Manuel Vigo Trasancos
Coordinador/a- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812712
- Correo electrónico
- alfredomanuel.vigo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Cristina Tuimil Fernández
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Correo electrónico
- cristina.tuimil [at] rai.usc.es
- Categoría
- Predoutoral Ministerio
Sara Moure López
- Departamento
- Historia da Arte
- Área
- Historia da Arte
- Teléfono
- 881812724
- Correo electrónico
- saramoure.lopez [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Ministerio
| Martes | |||
|---|---|---|---|
| 11:30-13:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 10 |
| Venres | |||
| 09:30-11:30 | Grupo /CLE_01 | Castelán | Aula 10 |
| 11.01.2021 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 10 |
| 11.01.2021 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 12 |
| 30.06.2021 16:00-18:30 | Grupo /CLE_01 | Aula 10 |