Créditos ECTS Créditos ECTS: 6
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 99 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 24 Total: 150
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
Áreas: Nutrición e Bromatoloxía
Centro Facultade de Farmacia
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Sen docencia (Extinguida)
Matrícula: Non matriculable
Coñecer as necesidades nutritivas do organismo humano e as Inxestas Dietéticas Recomendadas, para dar consellos prácticos e seguir unha dieta saudable para evitar ou previr a aparición de enfermidades crónicas.
Coñecer a composición dos alimentos como fontes de nutrientes.
Utilizar e saber interpretar as táboas de composición de alimentos e as de inxestas recomendadas de enerxía e nutrientes para poder deseñar, valorar e interpretar dietas.
Confirmar a importancia da dieta no tratamento de determinadas patoloxías.
Programa de clases expositivas.
As clases expositivas desenvolveranse en 30 sesións de 50-55 minutos cada unha.
Tema 1: Alimentación e saúde: concepto de nutrición e dietética humanas.
Tema 2: A dieta na saúde. Inxestas Dietéticas de Referencia. Obxectivos nutricionais.
Tema 3: Necesidades enerxéticas: lípidos e carbohidratos.
Tema 4: Necesidades plásticas: proteínas e aminoácidos.
Tema 5: Necesidades protectoras: auga, vitaminas e minerais.
Tema 6. Outros alimentos: Augas e bebidas. Especias e alimentos estimulantes
Tema 7: Alimentación nas distintas etapas da vida.
Tema 8: Coidados nutricionais e recomendacións dietéticas nos trastornos da alimentación.
Tema 9: Coidados nutricionais e recomendacións dietéticas nas alerxias, intolerancias e trastornos metabólicos.
Tema 10: Coidados nutricionais e recomendacións dietéticas en diferentes patoloxías.
Programa de clases interactivas.
Programa de clases interactivas.
As clases expositivas completaranse con 8 clases interactivas. Nelas os alumnos completarán os coñecementos adquiridos nas clases expositivas, resolveranse cuestións e problemas relacionados coa materia sobre a que terán traballado previamente eerealizarase a formulación e posterior exposición dun traballo.
Programa de clases prácticas
As clases prácticas desenvolvésense en 16 horas, en 4 sesións.
Práctica 1. Avaliación da dieta persoaL.
Práctica 2. Preparación e avaliación de dietas en trastornos da saúde.
Práctica 3. Avaliación de polifenois totais e capacidade antioxidante
Práctica 4. Avaliación da presenza de glute nos alimentos
Básica
GIL, A. Tratado de Nutrición Tomos I a IV (2017) 3ª ed. Ed. Panamericana.
MATAIX, J. Tratado de Nutrición y alimentación. Vol. I y II (2009). Ed. Ergon
Complementaria.
ASTIASARAN ANCHIA, I; LASHERAS ALDAZ, B: ARIÑO PLANA, A; MARTINEZ HERNANDEZ, J.A. Alimentos y nutrición en la práctica sanitaria (2003) Ed. Diaz de Santos
BIESALSKI, H.K, GRIMN, P y NOWITZKI-GRIMM, S. Texto y Atlas de Nutrición (2016) 6ªed. Ed. Elsevier
CERVERA, P.; CLAPES, F. y RIGOLFAS, R. Dietética y dietoterapia (2004) 4ª ed. Ed. Graw-Hill Interamericana.
CESNID (Centre d’Enseyament Superior de Nutrició i Dietética). Tablas de composición de alimentos por medidas caseras de consumo habitual en España (2008) Ed. Mc Graw-Hill Interamericana.
CUERVO, M.; RUIZ DE LAS HERAS, A. Alimentación Hospitalaria. 2. Dietas hospitalarias (2003). Ed. Díaz de Santos.
DAMORAN, S.; PARKIN, K.L. Fennema. Química de los alimentos (2019) 4ª ed. Ed. Acribia
MAHAN, I.K.; RAYMON, J. Krause Dietoterapia (2013) 13ªed. Ed. Elsevier.
MATAIX, J. Y LLOPIS, J. Manual gráfico e contido nutricional de pratos galegos (1993). Ed. Carrefour Galicia.
MATAIX, J. Tabla de composición de alimentos españoles (1993) Universidad de Granada.
MOREIRAS, O.; CARBAJAL, A.; CABRERA, L.; CUADRADO, D. Tablas de composición de alimentos (2005) 9ª ed. Ed Pirámide.
SALAS SALVADÓ J. Nutrición y dietética clínica (2019) 4ª ed. Ed. Elsevier
Base de datos española de composición de alimentos:http://www.bedca.net/
USDA National Nutrient Database for Standard Reference:
http://www.sennutricion.org/es/2013/05/05/usda-national-nutrient-databa…
BOE (BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO): https://www.boe.es/
DOUE (DIARIO OFICIAL DE LA UNION EUROPEA): http://eur-lex.europa.eu/legal-content/ES/TXT/?uri=CELEX%3A32013R021
United States Department of Agriculture (USDA):
http://www.usda.gov/wps/portal/usda/usdahome
Centers for Disease Control and Prevención (CDC). Division of Nutrition, Physical Activity and Obesity:http://www.cdc.gov/nccdphp/dnpa/physical/measuring/index.htm
Agencia Española de Consumo, Seguridad Alimentaria y Nutrición (AECOSAN): http://www.aecosan.msssi.gob.es/AECOSAN/web/home/aecosan_inicio.shtml
European Food Safety Authority (EFSA): http://www.efsa.europa.eu/
Escenarios 2 e 3
Bibliografía en liña
Está pendente a adquisición de libros en versión dixital
3.1 Competencias xerais
CG5. Prestar consello terapeútico en farmacoterapia e dietoterapia así como no ámbito nutricional e alimentario nos establecementos nos que presten servizos.
CG9. Intervir nas actividades de promoción da saúde, prevención da enfermidade, no ámbito individual, familiar e comunitario; cunha visión integral e multiprofesional do proceso saúde-enfermidade.
3.2. Competencias específicas do Módulo
MF08. Adquirir as habilidades necesarias para poder prestar consello terapéutico en farmacoterapia e dietoterapia, así como consello nutricional e alimentario aos usuarios dos establecementos nos que presten servizo.
MF09. Comprender a relación existente entre alimentación e saúde, e a importancia da dieta no tratamento e prevención das enfermidades.
LS01 .Coñecer os fundamentos da saúde pública e intervir nas actividades de promoción da saúde, prevención da enfermidade nos ámbitos individual e colectivo e contribuír á educación sanitaria, recoñecendo os determinantes de saúde na poboación, tanto os xenéticos como os dependentes do sexo e estilo de vida, demográficos, ambientais, sociais, económicos, psicolóxicos e culturais.
3.3. Competencias transversales.
CI01. Capacidade de análise e síntese.
CI08. Habilidades de xestión da información (habilidade para buscar e analizar información proveniente de fontes diversas).
CI09. Resolución de problemas.
CP01. Capacidade crítica e autocrítica.
CS01. Capacidade de aplicar os coñecementos na práctica.
A) Clases expositivas en grupo grande: Lección impartida polo profesor no que se expoñen os contidos teóricos da materia. A plataforma virtual da USC e as ferramentas corporativas para a docencia servirán de apoio e complemento teórico da materia.
B) Clases interactivas en grupo reducido: Clase teórico/práctica na que se propoñen e resolven aplicacións da teoría, problemas,planteamento e presentación do traballo, exercicios... O alumno participa activamente nestas clases de distintas formas: entrega de exercicios ao profesor, resolución de exercicios na aula, presentación de un traballo, etc. O profesor pode contar con apoio de medios audiovisuais e informáticos e os alumnos poderán usarlo na presentación do traballo. Inclúense as probas de avaliación sobre apartados específicos. A asistencia a estas clases é obrigatoria.En caso de suspender a asignatura, manterase a nota nos 3 cursos académicos posteriores.
Para organizar os grupos de seminarios interactivos, os grupos expositivos divídense, segundo o curso, en dous ou tres grupos; en todo caso, o número de alumnos é sempre inferior a 50.
C) Clases prácticas en grupo reducido: Inclúense as clases prácticas do laboratorio e da aula de informática. O alumno participa activamente nestas clases de distintas formas e presentará ao profesor os resultados para a súa avaliación (algúns propostos previamente polo profesor coa suficiente antelación). A asistencia a estas clases é obrigatoria.
O alumno non será avaliado se non asiste, realiza e aproba as prácticas que se lle indiquen. A nota de prácticas manterase nos tres cursos académicos posteriores en caso de non superar a materia
D) Plataforma virtual da USC como soporte e complemento da docencia teórico-práctica e como un elemento importante de comunicación co alumno. Nela poñeranse a disposición dos alumnos os recursos teóricos e prácticos, necesarios para o estudo da materia.
E) Titorías en grupo moi reducido: Titorías programadas polo profesor. Supoñen para cada alumno 2 horas. Propóñense actividades como a supervisión do traballo dirixido, aclaración de dúbidas sobre teoría ou as prácticas, problemas, exercicios, lecturas ou outras tarefas propostas.
Plan de continxencia para actividades de ensino remoto
Realizaríanse de xeito sincrónico / asincrónico e sempre segundo o horario establecido polo centro, a través dos diferentes medios telemáticos dispoñibles na USC, preferiblemente os equipos virtuais do Campus e da Ms Teams.
Debido á natureza e contido desta materia, así como á metodoloxía empregada, non hai diferenzas substanciais entre a docencia presencial e a docencia remota.
Para la realización de tutorías, así como para mantener una comunicación directa tanto entre los propios estudiantes como entre éstos y el docente, podrán realizarse a través del foro del Campus Virtual, mediante Ms. Teams o bien mediante correo electrónico.
Escenario 2
A) Clases expositivas en grupo grande. Docencia telemática síncrona.
B) Clases interactivas en grupo reducido. Docencia presencial en el aula.
C) Clases prácticas en grupo reducido: 50% prácticas síncronas presenciales en el laboratorio y 50% prácticas asíncronas virtuales. Grupos de 10 alumnos. 100% prácticas síncronas presenciales en aula de informática. Grupos de 10 alumnos.
D) Tutorías: Las tutorías serán presenciales en el aula.
Escenario 3
A) Clases de exposición. Ensino telemático síncrono / asíncrono
B) Clases, seminarios e titorías interactivas. Ensino telemático síncrono / asíncrono
C) Clases prácticas de laboratorio 100%. Prácticas virtuais (síncronas ou asíncronas ou unha combinación de ambos) Grupos de 20 estudantes (síncronos). Prácticas informáticas: prácticas virtuais (sincrónicas ou asíncronas ou unha combinación de ambos)) Grupos de 20 estudantes (síncronos).
D) Titorías: a través do foro do Campus Virtual, a través das Súas Equipos ou por correo electrónico.
A avaliación nas dúas convocatorias do curso académico consistirá en tres partes: parte teórica, parte correspondente ás clases interactivas e parte práctica.
O exame teórico supoñerá o 70% da cualificación final (máximo 7 puntos). O exame deberá cubrir todas as partes fundamentais damateria que permitan valorar o desenvolvemento dun razoamento e a asimilación da materia. É necesario que a cualificación obtida neste exame supere o 45% da nota máxima (3,2), para valorar o resto dos apartados.
A asistencia e avaliación das clases interactivas supoñerá o 20% (máximo de 2 puntos). Establecerase tendo en conta: participación activa do alumno nas clases, realización de actividades propostas, notas correspondentes a probas escritas que sobre apartados específicos se poidan realizar, presentación e debate do Traballo etc. A nota das interactivas manterase nos tres cursos académicos posteriores en caso de non superar a materia
A avaliación das prácticas supoñerá o 10% (máximo de 1 punto) da nota final. Para esta avaliación terase en conta o traballo desenvolvido polo alumno na aula de informática e no laboratorio e a súa presentación ao Profesor cos resultados obtidos.
A realización, entrega e superación das prácticas é requisito indispensable para poder superar a materia de Nutrición e Bromatoloxía I. O mínimo para aprobalas é 0.5 puntos sobre 1.
A nota de prácticas manterase nos tres cursos académicos posteriores en caso de suspender a materia. A realización, entrega e superación das prácticas é requisito indispensable para poder superar a materia de Nutrición e Bromatoloxía I.
Na 2ª oportunidade do curso académico, só se realizará o exame de teoría, conservándose a cualificación correspondente ás clases interactivas e prácticas. A nota máxima sobre a que se cualificará esta parte do exame e o mínimo requirido, será o mesmo descrito para a primeira convocatoria.
A avaliación das competencias adquiridas na asignatura será realizada a través das seguintes vías:
No examen: MF08, MF09, LS01, CI01 y CG5
Nas prácticas do laboratorio: MF09, CI08, CI09, CP01, CS01 y CG9
NAS clases interactivas: CI01, CI08, CP01 y CS01
O alumno debe obter cinco puntos sobre dez para aprobar a materia.
Escenario 2
As probas finais serán presenciais ou telemáticas, segundo as posibilidades e terán unha cualificación do 60% (máximo 6 puntos. É necesario que a puntuación obtida neste exame supere o 50% da nota máxima (3) para valorar. o resto de seccións.
A avaliación continua da participación do alumno nas clases interactivas suporá un 30% (máximo de 3 puntos).
A avaliación das prácticas suporá un 10% (máximo de 1 punto) da nota final
Escenario 3
O exame será telemático no campus virtual e terá unha avaliación do 60% (máximo 6 puntos). É necesario que a nota obtida neste exame supere o 50% da nota máxima (3,0) para avaliar o resto das seccións.
A avaliación continua da participación do alumno nas clases interactivas suporá un 30% (máximo de 3 puntos).
A avaliación das prácticas suporá un 10% (máximo de 1 punto) da nota final.
TRABALLO PRESENCIAL NA AULA
Clases expositivas en grupo grande: 30 horas
Clases interactivas en grupo reducido. Presentación y debate dun traballo: 8 horas
Prácticas en grupo reducido:16 horas
Titorías en grupo moi reducido: 2 horas
Exámenes y revisión: 4 horas
Total horas traballo presencial na aula ou no laboratorio: 60 horas
TRABALLO PERSOAL DO ALUMNO
Estudio autónomo individual o en grupo: 54 horas
Resolución de exercicios, preparación do traballo: 14 horas
Prácticas y elaboración das memorias de prácticas: 16 horas
Orientación y resolución de dubidas: 4 horas
Elaboración, presentación y exposición: 4 horas
Realización y revisión de exame: 4 horas
Total horas traballo persoal del alumno: 90 horas
É aconsellable asistir ás clases expositivas e estudar a materia con anterioridade á asistencia ás clases interactivas e prácticas, que constitúen unha aplicación dos coñecementos teóricos. Os alumnos deben comprender e poder resolver as cuestións propostas nas clases expositivas, para que poidan formular as súas dúbidas ao profesor nas clases interactivas.
É imprescindible o uso da USC virtual onde o Profesor incluirá o material que considere necesario para os alumnos, así como os anuncios e tarefas a realizar ao longo do curso. Ademais os alumnos poden consultar directamente e en todo momento co profesor as súas dúbidas ou suxerir calquera aclaración.
Para as prácticas de ordenador é necesario coñecer e manexar os conceptos teóricos previos, que permitirán ao alumno a elaboración e/ou avaliación das diferentes axudas en estudo. Para as prácticas de laboratorio é necesario coñecer as medidas de seguridade no laboratorio de prácticas e é obrigatorio o uso de bata, luvas e lentes. Calquera dúbida que puidese xurdir antes ou durante as prácticas deberá ser consultada co profesor..
A docencia impartirase impartiranse en castelán.
PLAN DE CONTINXENCIA
Esceb¡nario 2
Metodoloxía da ensinanza
A) Clases expositivas en gran grupo Ensinanza telemática síncrona.
B) Clases interactivas de pequenos grupos. Ensino presencial na clase.
C) Clases prácticas de pequeno grupo: 50% prácticas sincrónicas presenciais no laboratorio e 50% prácticas asincrónicas virtuais. Grupos de 10 alumnos.
Prácticas sincrónicas presenciais 100% na aula de informática. Grupos de 10 alumnos.
D) Titorías: As titorías serán presenciais na clase.
Sistema de avaliación
As probas finais serán presenciais ou telemáticas, segundo as posibilidades e terán unha cualificación do 60% (máximo de 6 puntos). É necesario que a puntuación obtida neste exame supere o 50% da nota máxima (3) para avaliar. o resto de seccións.
A avaliación continua da participación do alumno nas clases interactivas suporá un 30% (máximo de 3 puntos).
A avaliación das prácticas suporá un 10% (máximo de 1 punto) da nota final.
ESCENARIO 3
Metodoloxía da ensinanza
A) Clases de exposición. Ensino telemático síncrono / asíncrono
B) Clases, seminarios e titorías interactivas. Ensino telemático síncrono / asíncrono
C) Clases prácticas de laboratorio 100%. Prácticas virtuais (síncronas ou asíncronas ou unha combinación de ambas). Grupos de 20 alumnos (sincrónicos). Prácticas informáticas: prácticas virtuais (síncronas ou asíncronas ou unha combinación de ambas). Grupos de 20 alumnos (sincrónicos).
D) Titorías: a través do foro do Campus Virtual, a través das Súas Equipos ou do correo electrónico
Sistema de avaliación
O exame será telemático no campus virtual e terá unha avaliación do 60% (máximo 6 puntos). É necesario que a nota obtida neste exame supere o 50% da nota máxima (3,0) para avaliar o resto das seccións.
A avaliación continua da participación do alumno nas clases interactivas suporá un 30% (máximo de 3 puntos).
A avaliación das prácticas suporá un 10% (máximo de 1 punto) da nota final
Para os casos de execución fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto no “Regulamento para a avaliación do rendemento académico dos estudantes e a revisión das cualificacións”.
Maria Asuncion Lage Yusty
Coordinador/a- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Teléfono
- 881814962
- Correo electrónico
- maria.lage.yusty [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Maria Julia Celia Lopez Hernandez
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Teléfono
- 881814963
- Correo electrónico
- julia.lopez.hernandez [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Catedrático/a de Universidade
Raquel Sendon Garcia
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Teléfono
- 881814964
- Correo electrónico
- raquel.sendon [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Profesor Contratado/a Doutor
Ana Isabel Rodriguez Bernaldo De Quiros
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Correo electrónico
- ana.rodriguez.bernaldo [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
Antía Lestido Cardama
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Correo electrónico
- antia.lestido [at] usc.es
- Categoría
- Predoutoral Xunta
Letricia Barbosa Pereira
- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Nutrición e Bromatoloxía
- Correo electrónico
- letricia.barbosa.pereira [at] usc.es
- Categoría
- Investigador/a: Programa Juan de la Cierva
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 11:00-12:00 | Grupo A/CLE_01 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| 16:30-17:30 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| Martes | |||
| 11:00-12:00 | Grupo A/CLE_01 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| 16:30-17:30 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| Mércores | |||
| 11:00-12:00 | Grupo A/CLE_01 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| 16:30-17:30 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| Xoves | |||
| 11:00-12:00 | Grupo A/CLE_01 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| 16:30-17:30 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| Venres | |||
| 11:00-12:00 | Grupo A/CLE_01 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |
| 16:30-17:30 | Grupo B/CLE_02 | Castelán | 5035 Aula 2.1 Facultade de Políticas |