Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 37.5 Horas de Titorías: 1.5 Clase Expositiva: 24 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
Áreas: Medicina
Centro Facultade de Medicina e Odontoloxía
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
Principais
Coñecer que en medicina o seu obxectivo fundamental como futuro médico, será
contribuír a elevar o nivel de saúde das persoas e a comunidade, mediante unha experiencia de aprendizaxe nun contexto familiar, comunitario e social.
Valorar a importancia da continuidade asistencial, e como a Medicina de Familia e Comunitaria contribúe a mellorar o nivel de saúde, actuando de xeito conxunto e coordinada coa Atención Especializada e os Servizos Sociais.
Adquirir unha visión ampla (biomédica, psicolóxica e social) dos problemas de saúde.
Facilitar ao estudante os coñecementos, as habilidades e as actitudes necesarias para comunicarse e relacionarse eficazmente cos pacientes e así atender os problemas de saúde das persoas de xeito integral.
Aprender a considerar o impacto da familia e a contorna social e comunitario durante a xénese e resolución dos problemas de saúde.
Realizar unha elección consciente da especialidade de "Medicina de Familia e Comunitaria" polo seu coñecemento e valoración positiva.
Relacionados
Integrar os coñecementos adquiridos noutras asignaturas ante un mesmo paciente.
Coñecer o perfil profesional e as tarefas do médico de familia.
Aprender a responsabilizarse dos problemas de saúde dos pacientes e de relacionarse
cos pacientes e as súas familias.
Familiarizarse coas exploracións habituais que se realizan nos Centros de Saúde (ginecológicas, otoscopias, fondos de ollo, etc.,)
Adquirir Habilidades
Comunicación cos pacientes, para escóitaa activa, a información e a negociación.
Tomar decisións clínicas e solucionar problemas da práctica diaria coa historia clínica e os medios diagnósticos esenciais.
Valorar as probas complementarias esenciais.
Realizar unha atención longitudinal do paciente.
Comunicación con outros membros do equipo de saúde e do Sistema Sanitario, cunha visión multidisciplinar no abordaje dos problemas de saúde
Atender ás necesidades de saúde da familia.
Realizar o genograma e a patobiografía da familia.
Desenvolver Actitudes
Atender aos pacientes cun concepto biopsicosocial da saúde.
Realizar unha atención integral e centrada no paciente e as súas necesidades.
Ter unha consideración positiva do paciente.
Mostrar un respecto incondicional ao paciente.
Reflexionar éticamente ante as situacións clínicas habituais.
Coñecer e valorar de xeito obxectivo e positiva o Sistema Sanitario Público
en Atención Primaria
Temario (24 horas de clases expositivas).
Tema 1 Medicina de Familia (MF) I. 1 hora
Introdución á Medicina de Familia .
Medicina de Familia e Atención Primaria de Saúde .
O médico de familia e o seu perfil profesional.
Tema 2 Medicina de Familia (MF) II. 1 hora
O modelo biomédico e o modelo holístico de saúde.
Abordaje biopsicosocial .
Tema 3 Práctica e Atención Familiar I. 1 hora
A familia como unidade de atención .
A familia como determinante de saúde e enfermidade.
Conceptos e instrumentos de Atención Familiar.
Tema 4 Práctica e Atención Familiar II. 1 hora
Función e disfunción familiar.
Acontecementos vitais estresantes.
Atención familiar no paciente terminal e o duelo.
Tema 5 Dilemas éticos en MF I. 1 hora
Dilemas éticos cotiáns na práctica da Medicina de Familia .
Tema 6 Dilemas éticos en MF II. 1 hora
Decisións compartidas "con" o enfermo e a familia .
A equidad como problema ético.
Tema 7 Relación médico-paciente en MF I. 1 hora
Proceso da comunicación humana.
O rol do Médico.
Entrevista clínica en MF.
Tema 8 Relación médico-paciente en MF II. 1 hora
Habilidades na entrevista.
Tipos e partes da entrevista.
Entrevista semiestructurada.
Tema 9 Pacientes en situacións especiais. 1 hora
Bases e técnicas para a negociación co paciente.
Entrevista Motivacional.
Paciente con problemas de integración.
Atención ao paciente inmigrado. Medicina sen fronteiras.
Dar malas noticias.
Tema 10 Toma de decisións clínicas en MF I. 1 hora
Proceso diagnóstico-terapéutico en Medicina de Familia.
Lista de problemas e árbores de decisión.
Tema 11 Toma de decisións clínicas en MF II. 1 hora
Uso racional do medicamento e de medios diagnósticos.
Diferenzas no comportamento clínico dos médicos.
Estratexias de Calidade Asistencial en Atención Primaria.
Tema 12 Equipo Atención Primaria de Saúde e Sistemas de información en APS. 1 hora
Traballo en equipo e multidisciplinar.
Equipo de Atención Primaria.
Sistemas de información e rexistro en Atención Primaria.
Informatización da historia clínica en Atención Primaria.
Tema 13 Atención á muller. 1 hora
Patologías agudas e crónicas máis frecuentes.
A muller maltratada: diagnostico precoz e conduta a seguir.
A muller como cuidadora da saúde.
A saúde da muller traballadora.
Tema 14 Atención ao neno e ao adolescente. 1 hora
Patologías agudas e crónicas máis frecuentes.
Maltrato nos nenos: diagnóstico precoz e conduta a seguir.
Influencia sobre a súa saúde da familia, a escola e o tempo libre.
Comportamentos de risco en adolescentes.
Tema 15 Atención ao adulto. 1 hora
Patologías agudas e crónicas máis frecuentes.
Influencia sobre a súa saúde do ambienten familiar e do medio laboral.
Problemas específicos.
Tema 16 Atención ao ancián I. 1 hora
Patologías agudas e crónicas máis frecuentes.
Crise na vellez. Lecer e xubilación.
O enfermo incapacitado e terminal.
Tema 17 Atención ao ancián II. 1 hora
O ancián institucionalizado.
Valoración integral geriátrica.
A medicación no paciente ancián.
Tema 18 Urxencias e Urxencias en APS. 1 hora
Urxencias e Urxencias en Atención Primaria.
Organizacións Non Gobernamentais (ONGs) Médicas.
Tema 19 Atención Primaria de Saúde e MF I. 1 hora
Papel do médico de familia no modelo de APS.
Participación da comunidade.
O Centro de Saúde e o Distrito de Atención Primaria.
Tema 20 Atención Primaria de Saúde e MF II. 1 hora
Conceptos, tipos e niveis.
Identificación e priorización de necesidades .
Planificación de Programas de Saúde.
Tema 21 Previr e promocionar a saúde en Consulta I. 1 hora
Planificación familiar e Control de Embarazo.
Control do neno san e Saúde escolar.
Tema 22 Previr e promocionar a saúde en Consulta II. 1 hora
Programas de Patologías crónicas.
Prevención e promoción da saúde en consulta e en domicilio.
Tema 23 Continuidade Asistencial I. 1 hora
Continuidade Asistencial.
Atención domiciliaria e hospitalización a domicilio.
Tema 24 Continuidade Asistencial II. 1 hora
Coordinación coa Atención Hospitalaria.
Interconsulta e derivación.
Servizos Sociais, grupos de autoayuda e de autocuidados.
Seminarios (S)
S1. Puntos crave resumo dos temas 1 a 6. 1 hora
S2. Resolución de casos e problemas sobre os temas 1 a 3. 1 hora
S3. Resolución de casos e problemas sobre os temas 4 a 6. 1 hora
S4. Puntos crave resumo dos temas 7 a 12. 1 hora
S5. Resolución de casos e problemas sobre os temas 7 a 9. 1 hora
S6. Resolución de casos e problemas sobre os temas 9 a 12. 1 hora
S7. Puntos crave resumo dos temas 13 a 18. 1 hora
S8. Resolución de casos e problemas sobre os temas 13 a 15. 1 hora
S9. Resolución de casos e problemas sobre os temas 16 a 18. 1 hora
S10. Puntos crave resumo dos temas 19 a 24. 1 hora
S11. Resolución de casos e problemas sobre os temas 19 a 21. 1 hora
S12. Resolución de casos e problemas sobe os temas 21 a 24. 1 hora
Básica
Serrano M, Casado V, Bonal P. Medicina de Familia. Guía para estudantes. Ed. Ariel. Barcelona.
McWhinney I. Medicina de Familia. Mosby/Doyma Libros. Barcelona.
Taylor RB. Medicina de Familia: principios e práctica. Ed Doyma. Barcelona.
Martín A, Cano JF. Atención Primaria: Conceptos, organización e práctica clínica. 4ª Edición. Harcourt Brace. Barcelona.
Da Revilla L. Conceptos e instrumentos da Atención Familiar. Ed Doyma. Barcelona.
Borrel i Carrrió F. Manual de entrevista clínica. Ed Doyma. Barcelona.
McDaniel S, Campbell T, Seaburn D. Orientación Familiar en Atención Primaria. Springer-Verlag Ibérica. Barcelona.
Complementaria
Gómez T, Ceitlin J. Medicina de Familia: a clave dun novo modelo. Ed. IM&C. Madrid.
Contel JC, Gené J, Peya M. Atención domiciliaria: organización e práctica. Springer-Verlag Ibérica. Barcelona.
Curral C. O razonamiento médico. Díaz de Santos, Madrid.
Vallejo F. Manual do Residente de Medicina Familiar e Comunitaria. Ed. IM&C. Madrid.
Da Revilla L. A consulta do Médico de Familia: a organización na práctica diaria. Madrid.
Torre J.A. Implantación do ensino da Medicina de Familia en Europa no EEES (Plan Bolonia). Memoria ano sabático. Departamento de Medicina. Universidade de Santiago de Compostela. Xuño 2010
O propósito básico e esencial é ensinar aos estudantes o conxunto de aspectos da medicina que poden ser transmitidos, apresos e practicados de forma máis apropiada desde os Servizos de Saúde de Atención Primaria e polos profesionais que traballan neles (Médicos Especialistas en Medicina de Familia e Comunitaria), e que o seu coñecemento e comprensión é importante para calquera tipo de practica médica futura.
De xeito genérica, pretende poñer en contacto ao alumno coa realidade da medicina que realiza o Médico de Familia en Atención Primaria e que supón unha parte moi importante de toda a actividade asistencial que se practica en España.
Esta materia que se sitúa no 5º ano da formación de Grado pretende integrar os coñecementos, parciais e fragmentados da realidade da saúde da persoa e do sistema asistencial, adquiridos nos cursos previos. Os alumnos deben coñecer que a medicina que se practica en Atención Primaria é esencial para os sistemas sanitarios e asóciase con menores custos de atención, maior satisfacción da poboación cos seus servizos, niveis máis elevados de saúde e un uso racional da medicación e dos recursos asistenciales.
Importancia para os alumnos
Ofrece aos alumnos a posibilidade de integrar os coñecementos especializados adquiridos nas outras materias do grado cunha visión global da saúde e as enfermidades do paciente.
Facilita o coñecemento e compresión dos problemas de saúde dos pacientes na súa contorna real (familiar, socioeconómico, cultural, laboral, etc.), fóra da situación excepcional que supón estar nun hospital.
Proporciona ao alumno, pola súa visión generalista, independientemente da especialidade que exerza nun futuro, ao considerar aos pacientes como persoas que son un todo e que o seu abordaje é algo máis que a suma das patologías dos diferentes órganos ou aparellos.
Establece un equilibrio, docente e asistencial, entre un paradigma asistencial baseado no hospital, centrado na enfermidade e no modelo biolóxico, e un modelo orientado á comunidade, centrado no paciente e nun modelo biopsicosocial.
É importante considerar que nos atopamos ante alumnos de 5º curso de formación do Grado de medicina que xa adquiriron as bases principais dos coñecementos médicos dun xeito fragmentada na súa percepción da persoa doente, así como os valores do médico e a medicina. Por iso a metodoloxía docente procurase facilitar a reflexión crítica do alumno, a motivación por realizar unha boa práctica médica e o debate dos valores do médico e o seu papel social.
Utilizarase o Portal de Internet do Departamento de Medicina da Universidade de Santiago de Compostela: http://www.usc.é/gl/departamentos/medg/index.html, para facilitar aos alumnos
toda a información dispoñible achega da materia, incluíndo temario, horarios, grupos dos seminarios, horarios de tutorías, datas de exame, textos e documentos de interese, etc.
Clases expositivas
Clases magistrales para impartir os contidos teóricos, incorporando durante o seu desenvolvemento a discusión dos temas tratados.
Se fomentaran técnicas activas de participación do alumno.
Utilizaranse medios audiovisuales (presentacións PC e video).
Seminarios
Ademais das tecnoloxías educativas utilizadas nas clases teóricas se impartirán seminarios nos que se abordasen de forma práctica e participativa a aplicación dos contidos teóricos das clases expositivas que abarcan os distintos módulos do temario. O enfoque na resolución de problemas de saúde no ámbito da Atención Primaria constituirá o eixe fundamental dos seminarios.
Abordásense a resolución de problemas con casos reais ou simulados.
Buscásese a participación activa do alumno mediante a realización de Rol playing e o autoaprendizaje dirixido.
Tutorías
Facilitarase aos alumnos a posibilidade de realizar tutorías e consultas "on-line" por e-mail de xeito permanente durante todo o curso académico.
A adquisición de coñecementos das clases (expositivas e interactivas) e o estudo individual das lecturas recomendadas serán avaliadas mediante unha proba escrita, que será preciso superar para aprobar a materia. Dita proba escrita será preferentemente preguntas “tipo test” (preguntas con respostas predeterminadas, a elixir entre elas unha válida) cun número amplo de preguntas, ou ben una combinación de ambas. No caso do "test", cada pregunta acertada contará un punto e cada pregunta contestada erroneamente restará 0,33 puntos. O nivel de puntos necesario para o aprobado será igual ou superior a 50%.
Esta modificación faise en cumprimento dos compromisos consensuados pola equipa Reitoral, a equipa Decanal e as dirección dos Departamentos o 8 de novembro de 2019
ECTS : 3
Horas expositivas: 24
Seminarios: 12
Tutorias personalizadas: Indefinido
Exame: 1 hora
Traballo persoal do alumno: 39 horas
O dito nos apartados anteriores.
O dito nos apartados anteriores.
Enrique Nieto Pol
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina
- Correo electrónico
- enrique.nieto [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
Jesús Sueiro Justel
Coordinador/a- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina
- Correo electrónico
- jesus.sueiro [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Ciencias da Saúde LOU
Francisco Gude Sampedro
- Departamento
- Psiquiatría, Radioloxía, Saúde Pública, Enfermaría e Medicina
- Área
- Medicina
- Correo electrónico
- francisco.gude [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Asociado/a de Universidade LOU
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 15:30-17:30 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aulario-Aula 3 |
| Martes | |||
| 15:30-16:30 | Grupo /CLIS_03 | Castelán | Aulario-Aula 3 |
| 16:30-17:30 | Grupo /CLIS_04 | Castelán | Aulario-Aula 3 |
| Mércores | |||
| 15:30-17:30 | Grupo /CLE_02 | Castelán | Aulario-Aula 3 |
| 15:30-17:30 | Grupo /CLE_03 | Castelán | Aulario-Aula 4 |
| Xoves | |||
| 15:30-16:30 | Grupo /CLIS_05 | Castelán | Aulario-Aula 4 |
| 16:30-17:30 | Grupo /CLIS_06 | Castelán | Aulario-Aula 4 |
| 24.04.2021 12:00-14:30 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula 1 |
| 24.04.2021 12:00-14:30 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula 2 |
| 24.04.2021 12:00-14:30 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula 3 |
| 24.04.2021 12:00-14:30 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula 4 |
| 24.04.2021 12:00-14:30 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula Magna |
| 24.04.2021 12:00-14:30 | Grupo /CLE_01 | Biblioteca - Aulario Roberto Novoa |
| 03.07.2021 09:30-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula 1 |
| 03.07.2021 09:30-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula 2 |
| 03.07.2021 09:30-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula 3 |
| 03.07.2021 09:30-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula 4 |
| 03.07.2021 09:30-12:00 | Grupo /CLE_01 | Aulario-Aula Magna |