Créditos ECTS Créditos ECTS: 3
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 51 Horas de Titorías: 3 Clase Expositiva: 9 Clase Interactiva: 12 Total: 75
Linguas de uso Castelán, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Máster RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
Áreas: Tecnoloxía de Alimentos
Centro Escola Politécnica Superior de Enxeñaría
Convocatoria: Primeiro semestre
Docencia: Con docencia
Matrícula: Matriculable
- Profundizar no estudo da Enoloxía centrándose de modo especial no deseño dos procesos das distintas vinificacións, maquinaria empregada nos mesmos, ventaxas e inconvintes das distintas metodoloxías.
- Preténdese capacitar ó alumno para o desempeño das súas funcións como Master en Enxeñaría Agronómica con competencias en Enoloxía.
Contidos Docencia Expositiva:
Tema 1. A uva.- Descripción da uva (composición química das distintas partes da uva). O raspón. A pel. As pepitas. A pulpa. 1 hora.
Tema 2. As vendimias.- Definicións. Fixación da data da vendimia. Correccións da vendimia: edulcoración ou chaptalización; desacidificación; acidificación. 1 hora.
Tema 3. Os tratamentos mecánicos da vendimia.- Estrullado. Despalillado. Ventaxas e inconvintes do despalillado. Tipos de despalilladoras. Prensado. Tipos de prensas. 1 hora.
Tema 4. Sulfitado da vendimia.- Definición de sulfitado. Propiedades do SO2 sobre o mosto. Efecto do sulfitado sobre a composición e a calidade do viño. Práctica do sulfitado: técnicas, momento do sulfitado, productos reemplazantes. 1 horas.
Tema 5. Vixiancia e control da fermentación.- Fenómenos físicos da fermentación. Vixiancia da temperatura e a densidade. Medios de regulación da fermentación. Remontado do mosto. 1 horas.
Tema 6. Vinificación no tinto.- Características xerais. Operacións particulares da vinificación no tinto: encubado, descube e prensado. Outras técnicas de vinificación no tinto. 1 horas.
Tema 7. Vinificación no blanco e no rosado.- Xeneralidades sobre os viños brancos. Operacións particulares da vinificación no branco: tratamento das uvas; tratamento do mosto e fermentación. Elaboración dos viños rosados. 1 horas.
Tema 8. Vinificacións especiais.- Viños espumosos. Viños pastosos e licorosos. Viños doces naturais. Viños de Oporto. Viños de Xerez. Destilados. 1 horas.
Tema 9. Operacións postfermentativas.- Maduración e envellecemento dos viños. Transformacións do viño durante a maduración e o envellecemento. Operacións da crianza e conservación do viño. Trasfegas. Reenchido. Conservación baixo nitróxeno. Clarificación. Estabilización. 1 horas.
Contidos Docencia Interactiva:
Redución de SO2 (novas tecnoloxías de conservación e hixiene na adega)
Selección de levadura
Uso de levaduras non Saccharomyces
Control de microorganismos perturbadores
Mellora da maceración vermella
Innovacións no envellecemento
Básica:
- NAVARRE, C. “L’Oenologie”. Ed. Tec & Doc. Paris, 1998.
- BLOUIN, J y PEYNAUD, E. “Enología práctica”. Ed. Mundi Prensa. Madrid, 2004.
- HIDALGO, J. "Tratado de Enología I y II". Ed. Mundi Prensa. Madrid, 2011.
- MESAS, J., VÁZQUEZ, M. Laboratorio de Industrias Fermentativas. Ed. Anubis. Sevilla, (2011).
Complementaria:
- ALEIXANDRE, J.L. “Manual de enología” Ed. Universidad Politécnica Valencia, 1999.
- ALEIXANDRE, J.L. “Vinos y bebidas alcohólicas” Ed. Universidad Politécnica Valencia, 1999.
- BIOL, H. “La higiene en enología: de la vendimia al embotellado”. Ed. Dionysos. Barcelona, 1992.
- CANTAGREL, R. “Elaboration et connaissance des spiritueux”. Ed. Tec & Doc. París, 1993.
- DE ROSA, T. “Tecnología de los vinos blancos”. Ed. Mundi-Prensa. Madrid, 1998.
- DELANOE, D., MAILLARD, C. y MAISONDIEU, D. “Le vin: de l’analyse à l’elaboration”. Ed. Tec. & Doc. Paris, 1996.
- HYGINOV, C. “Elaboración de vinos. Introducción al HACCP y al control de los defectos”.
Ed. Acribia. Zaragoza, 2000.
- MADRID, A. “Tecnología y legislación del vino y bebidas derivadas”. Ed. AMV-Mundi Prensa. Madrid, 1994.
- MOLINA , R. “Teoría de la clarificación de mostos y vinos”. Ed. AMV-Mundi Prensa. Madrid, 2000.
- RANKINE, B. “Manual práctico de enología” Ed. Acribia. Zaragoza, 1999.
- RUIZ HERNANDEZ, M. “Vinificación en tinto” Ed. AMV. Madrid, 1991.
- SUAREZ, J.A. e IÑIGO, B. “Microbiología enológica: fundamentos de vinificación”. Ed. Mundi Prensa. Madrid, 2004.
- ZOECKLEIN, B.W., FUGELSANG, K.C. & GUMP, B.H. “Análisis y producción de vino”. Ed. Acribia. Zaragoza, 2001.
Coa realización desta materia o alumno(a) adquirirá as seguintes competencias.
- Básicas e xerais:
CB2 - Saber aplicar os coñecementos adquiridos e a sua capacidade de resolución de problemas nos entornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos mais amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa sua área de estudo.
CB5 - Poseer as habilidades de aprendizaxe que permitan continuar estudando dun modo que sexa en gran medida autodirixido ou autónomo.
CG4 - Capacidade para aplicar os coñecementos adquiridos para la solución de problemas planteados en situacions novas, analizando a información proveniente do entorno e sintetizándoa de forma eficiente para facilitar o proceso de toma de decisions en empresas e organizaciones profesionales do sector agroalimentario.
CG7 - Aptitude para desenvolver as habilidades necesarias para continuar o aprendizaxe de forma autónoma ou dirixida, incorporando a sua actividada profesional os novos concetos, procesos ou métodos derivados da investigación, o desenvolvemento e a innovación.
- Transversais
CT1: capacidade de análise e síntese.
CT2: Capacidade de razoar e argumentar.
CT3: capacidade de traballo individual, con actitude autocrítica.
CT4: Capacidade para traballar en grupo e cubrir colectivamente situacións problemáticas.
CT5: Capacidade para obter información adecuada, diversa e actualizada.
CT6: Capacidade para preparar e presentar un texto organizado e comprensible.
CT7: Capacidade de facer unha presentación pública dun xeito claro, conciso e coherente.
CT8: Compromiso coa veracidade da información que ofrece a outros.
CT9: Habilidade na xestión das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC).
CT10: Uso de información bibliográfica e de Internet.
CT11: Uso de información nunha lingua estranxeira.
CT12: Capacidade para resolver problemas mediante a aplicación integrada dos seus coñecementos.
- Específicas
CE3 - Coñecementos adecuados e capacidade para desenvolver e aplicar tecnoloxía propia na gestión de equipos e instalacions que se integren nos procesos e sistemas de producción agroalimentaria.
CE14 - Coñecementos adecuados e capacidade para desenvolver e aplicar tecnoloxía propia en sistemas productivos das industrias agroalimentarias.
CE17 - Coñecementos adecuados e capacidade para desenvolver e aplicar tecnoloxía propia nas linguaxes e técnicas propias da organización e dirección da empresa agroalimentaria.
Primer semestre.
- 9 horas de expositivas.
- 12 horas interactivas
- 3 horas de tutorías (intercambiables con horas de teoría).
- Ensinanzas expositivas (9 h): os alumnos adquiren as seguintes competencias segundo a numeración indicada na Memoria actual do título (CB2, CB5, CG4, CG7, CT1, CT2, CT3, CT4, CT5, CT6, CT7, CT8, CT9, CT10, CT11, CT12, CE3, CE14, CE17).
Combinaranse aprendizaxes autónomas e cooperativas nas que os estudantes traballarán parte dos contidos da materia fóra da aula con material de autoaprendizaxe e guías de traballo autónomo, e a aprendizaxe dirixida combinará clases teóricas expositivas e clases teóricas participativas en os que traballan o material de autoaprendizaxe. Seguirase a metodoloxía de aula flipped ou flipped. Polo menos cunha semana antes da clase, o material da clase cargarase en pdf, vídeos, cuestionarios e outros materiais que poidan estar noutros idiomas, así como cuestionarios e preguntas a través da plataforma Moodle, creando grupos de traballo. A aprendizaxe autónoma será de traballo cooperativo en pequenos grupos de estudantes que traballarán dentro do seu grupo no Foro, en Wiki e noutras ferramentas da plataforma Moodle. As distintas actividades avaliaranse continuamente facendo unha puntuación na ferramenta da plataforma Moodle. Fomentarase a participación nas ferramentas da plataforma Moodle necesarias para unha mellor comprensión do tema: Foro, Glosario, Wiki, Cuestionario e outros.
- Ensinanza interactiva de seminarios (12 h): con eles adquírense as habilidades: CB2, CB5, CG4, CG7, CT1, CT2, CT3, CT4, CT5, CT6, CT7, CT8, CT9, CT10, CT11, CT12, CE3, CE14, CE17. Nos seminarios traballaremos con material en inglés e francés, que tamén se avaliará.
Traballaremos con artigos científicos, elaboración de diagramas de fluxos e explicación do proceso baseado en vídeos e Glosario para a elaboración de traballos individuais.
Titoría: 3 h
Plan de continxencia para actividades docentes en remoto:
Realizaranse, de xeito síncrono/asíncrono e sempre según o horario establecido polo centro, a través dos diferentes medios telemáticos dispoñibles na USC, preferentemente o Campus Virtual e Ms Teams.
Para a realización das tutorías, así como para manter unha comunicación direta tanto entre os propios estudiantes como entre eles e o docente, poderán realizarse a través do foro do Campus Virtual, mediante Ms. Teams o ben mediante correo electrónico
Avaliaranse as habilidades adquiridas (CB2, CB5, CG4, CG7, CT1, CT2, CT3, CT4, CT5, CT6, CT7, CT8, CT9, CT10, CT11, CT12, CE3, CE14, CE17).
Avaliación das clases expositivas + Ensino interactivo + avaliación continua (100%): as avaliacións realizaranse baseándose en: (i) avaliación continua (50%) mediante as puntuacións obtidas polo alumno en Foros, Glosario, Wiki , Cuestionario e outras ferramentas da plataforma Moodle, con varias discusións de traballo na avaliación continua, comentarios en vídeo e entrega da folla de avaliación dos compañeiros que mediarán coas notas do profesor (xa que aparece como opción de clasificación na plataforma Moodle e nota dos exames; (ii) entrega e presentación de traballos individuais con debate en foro específico con puntuación
A cualificación final será a suma de toda a avaliación (continuas + probas + traballos)
O exame final só se realizará se non se aprobou a avaliación continua e incluiría o contido do programa de exposicións.
O 10% da nota corresponderá a un traballo nunha lingua estranxeira con documentos e artigos científicos ou informativos e traballará nun foro, glosario ou wiki na plataforma Moodle.
Nota final: a nota final da materia é a suma das notas parciais obtidas nas diferentes actividades. A nota final medirase sempre que se obtivo unha puntuación de polo menos 4,5 / 10 en cada unha das probas.
Os criterios de avaliación serán os mesmos para os que realicen o exame final na primeira e segunda oportunidade.
Os criterios de avaliación dos repetidores serán os mesmos que para o resto de estudantes.
Os estudantes que teñan unha exención de asistencia poderán facer o mesmo traballo que os demais en canto a todos os traballos e avaliacións realizados a través da plataforma Moodle.
"En caso de realización fraudulenta de exercicios ou probas, aplicarase o disposto no" Regulamento para avaliar o rendemento académico dos estudantes e revisar as cualificacións ".
O sistema de avaliación será exactamente o mesmo independentemente do tipo de ensino empregado (presencial ou virtual), coa única diferenza de que as actividades de avaliación se levarán a cabo, segundo o establecido polas autoridades competentes, ben presencialmente na aula ou de forma remota. a través dos medios telemáticos dispoñibles na USC.
Horas presenciáis:
- expositivas: 9 h
- interactivas : 12 h
- titorías individualizadas (o colectivas según número de alumnos): 3 h
Horas non presenciáis (incluen: aprendizaxe, consulta bibliográfica, elaboración de memorias e preparación dos exames:
- 2 horas de estudo por cada hora presencial de teoría, prácticas ou titoría: 48 h
- exames: 3 h
- Total volumen de traballo: 75 horas
- Asistencia responsable e continuada do alumno as clases teóricas.
- Consulta de bibliografía recomendada.
- Consulta da asignatura virtual complementaria disponible na USC-Virtual.
- Para superar a asignatura é preciso obter un mínimo de 5 puntos, dos que o menos 3.5 deben ser de teoría, e ter superado as prácticas de laboratorio. A nota final será la suma das puntuacións alcanzadas nas distintas actividades.
-A admisión de alumnado matriculado no laboratorio de prácticas require que coñezan e cumpran as Normas xerais de seguridade nos laboratorios de prácticas, da Universidade de Santiago de Compostela. A devandita información atópase dispoñible na páxina web da USC:
http://www.usc.es/export9/sites/webinstitucional/gl/servizos/sprl/desca…).
A materia impártese nas dúas linguas oficiais da comunidade autónoma. O coñecemento do inglés é necesario.
Dada a situación actual derivada da CRISE COVID-19, contémplanse escenarios de ensino alternativos, como se indicou anteriormente. Xeralmente:
Escenario 2.
Ensinanza expositiva: será impartida integramente por equipos e ferramentas Moodle (modo sincrónico).
Ensinanza interactiva: prácticas e seminarios de laboratorio (presencial). Prácticas informáticas a través do Campus Virtual (modo sincrónico)
Titoría en liña (Equipos) e Foro Campus Virtual.
Escenario 3.
Ensinanza expositiva: será impartida integramente por equipos e ferramentas Moodle (modo sincrónico).
Ensino interactivo: a través de equipos e ferramentas Moodle no Campus Virtual (modo sincrónico)
Titoría en liña (Equipos) e Foro Campus Virtual.
Maria Del Pilar Calo Mata
Coordinador/a- Departamento
- Química Analítica, Nutrición e Bromatoloxía
- Área
- Tecnoloxía de Alimentos
- Teléfono
- 982822424
- Correo electrónico
- p.calo.mata [at] usc.es
- Categoría
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Luns | |||
|---|---|---|---|
| 16:00-18:00 | Grupo /TI-ECTS01 | Castelán | Aula 19 (Pav.II-PPS) |
| 18.01.2021 16:00-20:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 (Aulario 1) |
| 17.06.2021 10:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Aula 3 (Aulario 1) |